Anayasa değişikliğinin oylanacağı referandumda evet çıkarsa…
Cumhurbaşkanı yürütmenin başı olacak.
Başbakanın görevlerini üstlenecek.
Aynı zamanda partisinin genel başkanlığını da yapacak.
Yargı ve yasamada cumhurbaşkanının kontrolünde olacak.
Sadece OHAL ve sıkıyönetim zamanlarına özel yasalarda yer bulan KHK'ler doğal yasama yöntemi haline getirilecek.
Yani cumhurbaşkanı tek başına kanun çıkarabilecek.
***
Oysa,
Bizdeki cumhurbaşkanı siyaset üstü bir konuma sahiptir. Elbette siyasi geçmişi ve düşüncesi vardır. Ama bu makama geldiği anda siyasi gömleğini çıkarır.
Tanımını ve anlamını özbeöz 'Türk Töresi'nden alır.
(Türklerde Töre vatandır, Töre devlettir.)
Yürütmenin, yasamanın, yargının üstündedir.
Cumhur adına devlet organlarının işleyişini denetlesin,
Adaletsizliği önlesin,
Siyasetin ülke geleceğini rayından çıkarmasını engellesin diye,
'Demokrasinin, cumhuriyetin ve kurumlar arası adaletin terazisi' cumhurbaşkanına verilmiştir.
***
Arthur Koestler'in 13. Kabile kitabında Farabi'nin bir anısı yer alır.
İslam dinini tanıtmak için Hazar Denizi kuzeyindeki kavimlere giden Farabi ve kafilesinin yolu Türk boylarının egemenliğindeki topraklara düşer.
Durumlarını anlatıp orada konaklamak isterler.
Oba beyi bir karar verir, ama doğruluğundan emin olmak için köyün yaşlı bilgesi Tarkan'a danışır. Farabi ile görüşen bilgenin onay vermesinden sonra Farabi ve kafilesi Türk obasında konuk edilir.
***
Günümüzde de her köyün, köyü temsil eden, huzur ve güvenini sağlayan bir muhtarı ve köy heyeti vardır.
Ancak her köyün bir de sözü dinlenen bir yaşlısı, bir bilgesi vardır. Muhtar ve köy heyeti miras, arazi, evlilik, boşanma, kendi içlerindeki alışveriş vb. uzlaşma ve denge gerektiren ihtilaflı konularda köyün bilge kişisinin devreye girmesini sağlar.
Bilge kişiler dengedir, toplumun ortak aklıdır.
Bilge kişi o toplum için adalettir, barıştır.
Cumhuriyet yönetiminde, cumhurun ortak aklı olsun, tarafsız yorum yapsın diye cumhurbaşkanı seçilir.
Cumhurbaşkanlığı tarihten gelen misyonuyla bilgelik ve ağırbaşlılık makamıdır.
Kökenini Orta-Asya Türk Törelerinden alır.
***
Geçen yıl Cumhurbaşkanının Fildişi Sahili'nin Abidjan bölgesini ziyaretinde yerel kabileler kendisini bilge insan seçti. Kabile geleneklerine göre seçilen bilge insanlar, yönetimden sorumlu kabile reislerinin toplantılarına katılma hakkı kazanıyordu.
Geleneksel bir uygulama ama bilge insanın, yürütmeden sorumlu kişileri denetleme ve yönlendirme görevini bizlere hatırlatması açısından ben önemsemiştim doğrusu.
Şimdi toplumun ortak aklını temsil etmesi gereken, geleneklerimizde de yeri olan bilgelik makamını değiştiriyor, tek kişinin arzuları üzerine siyasileştiriyoruz.
Koca devleti, bir kişinin aklına emanet ediyoruz.
Elbette o tek kişinin bilge olmayacağını iddia edemeyiz. Ama bilge olabileceğinin garantisini de veremeyiz.
Geçmiş deneyimlerini unutan, kişisel hırsların parlak cümleleriyle hareket eden toplumların sonu meçhuldür.
Ne diyelim, ülkem için hayırlısı olsun!
Bilgesiz köyün muhtarı, huzursuzluğun nedeni olur.