Geçen hafta dijital pazarın güvenliği hakkında bilgilendirme yapıp teknolojinin gelişimi ile beraber dijital pazarlama - internet satışları ile internetten alışveriş yapanların ne şekilde dolandırıldığını aktarmaya çalışmıştım bugün de konunun ülke gündeminde olması nedeniyle çözüm önerilerini ve uyarıları paylaşmak istiyorum;
Her şeyden önce tüketicilerin, internetten alışveriş yapacakları firmaların güvenilir olup olmadıklarını çok iyi araştırmaları gerekiyor. Öncelikle, firmanın internet sayfasındaki adres çubuğunun yeşil olması gerekiyor. Eğer, adres çubuğu yeşil değilse, bütün özel ve kart bilgileriniz dolandırıcıların gözü önünde demektir! Çünkü gönderdiğiniz bilgiler şifrelenmemektedir, herkese açık konumdadır. Adres çubuğunun yeşil olması da yeterli değildir.
İkinci önemli nokta firmanın faaliyet gösterdiği ilde ticaret odasına üye olup olmadığı, güvenilir olup olmadığı mutlaka sorulmalıdır. Eğer, esnaf ise esnaf odasına üyeliği sorulmalıdır. Web sayfası aracılığı ile ürün satan bir kişi ise, o kişinin güvenilir olup olmadığı öğrenilemeyeceğinden alışveriş yapılmaması gerekir. Tüketiciler, firmanın (A.Ş. ya da LTD şirketi) güvenilir ve ilgili ticaret odasına üyeliğini öğrendikten sonra firmayla ilişkiye geçmelidir. Firmanın, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile Kanun kapsamında yayınlanan Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik ve Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmeliğe uygun davranıp davranmadığı, ön bilgilendirme formunun, faturanın kendisine gönderilip gönderilmeyeceğini sormalıdır.
Diğer taraftan, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 'Mesafeli Sözleşmeler' başlıklı 48. maddesi ile Kanun kapsamında yayınlanan 'Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği' hükümlerine ilgili firmaların uymaları gerektiği tüketiciler tarafından bilinmelidir. Dikkat edilecek üçüncü önemli husus güvenilir olan yöntem ise malın kargo ile teslimi sırasında paranın ödenmesidir. Bu teslimatta kargo ve dağıtım şirketleri Karayolu Taşıma Yönetmeliği'nin 43. maddesine göre, fatura ve irsaliye belgesi olmadan malı tüketiciye teslim edemezler.
Ayrıca, tüketicinin paketi açmasını istemesi durumunda ise gönderici firmanın da kabulü ile kargoyu açarak tüketiciye göstermek zorundadırlar. Dördüncü husus Facebook, Instagram, WhatsApp üzerinden firmalar değil, kişiler satış yaptığı için, tüketici mevzuatı dışında olması nedeniyle; tüketiciler, tüketici mevzuatı kapsamında haklarını arayamazlar, bu nedenle, mümkünse, bu sosyal medyadan alışveriş yapmamak gerekir. Beşinci dikkat edilmesi gerekli husus tüketiciler, eğer cep telefonları ile alışveriş yapacaklarsa, kendi internetlerinden GSM santralına bağlanarak alışveriş yapmaları uygun olur. Eğer, halka açık yerlerden wifi üzerinden (kablosuz bağlantı) alışveriş yapılırsa, araya üçüncü şahıslar rahatlıkla girebilir. Bu nedenle, tüketiciler, cep telefonu ile e-ticaret yapacaklarsa, halka açık yerlerin wi-fi'leri üzerinden değil, kendi internetleri üzerinden bağlantı kurarak yapmalıdırlar.
Ve son olarak Web sitelerindeki teklifler, koşullar, tanıtımlar, reklamlar ne kadar cazip olursa olsun, satıcının ya da web sitesi sahibinin güvenilir olup olmadığından, sitelerin sahte olup olmadığından emin olunmalıdır. Araştırma yapmadan web sitelerine ve satıcılara güvenimizi kesinleştirmeden sipariş vermemek internet ortamındaki dolandırıcıları, sahtekarları ilgili ve görevli kamu kuruluşlarından bilgi almak artık bir zaruriyettir. Özellikle ilgili ve yetkili kamu kuruluşlarına düşen görev ise internet dolandırıcılığının önlenebilmesi için gerekli yasal, idari önlemleri almalılar ve eşgüdüm halinde çalışmalıdırlar. Bununla birlikte, var olan yasal mevzuatı en etkin şekilde uygulamalarını, denetimleri arttırmalarını, düzenli olarak kamuoyunu ve tüketicileri bilgilendirmeleri vatandaşların zarar görmemeleri için büyük önem arz etmektedir.