Son ırmak kuruduğunda, son ağaç yok olduğunda, son balık tutulduğunda; beyaz adam paranın yenmeyen bir şey olduğunu anlayacak…

Dönemin ABD Başkanı Franklin Pierce, 1850'li yıllarda Avrupa'dan ABD'ye giderek artan göç nedeniyle, ülkenin kuzey-batı ucunda yaşayan Kızılderililerin lideri Şef Seattle'a bir mektup yazar. Mektupta, üzerinde yaşadıkları toprakları satın almak istediğini, bedelini ödeyeceğini ve kendilerine de rahatça yaşayabilecekleri bir bölge ayıracaklarını belirtir. Bölgede yaşayan Kızılderililerin şefi Seattle, 1854 yılında bir konuşma yapar. Bu konuşma daha sonra bir metin haline getirilir ve ABD Başkanı'na gönderilir. İsmi bugün ABD'nin Seattle kentinde yaşatılan şefin sözleriyle oluşturulan bu mektup, UNEP (Birleşmiş Milletler Çevre Koruma Teşkilatı) tarafından şimdiye kadar çevre ve doğanın korunması konusunda bilinen en güzel ve en içten anlatım olarak tanımlanmıştır.
Şef Seattle'ın mektubunun tamamı ne yazık ki, burada yer veremeyeceğimiz kadar uzun.
Bütün dileğim, bu yazı sayesinde bu mektubu hatırlamanız ve internette kolayca ulaşıp tamamını yeniden okumanızdır.

***

DÜNYAYA NE OLURSA DÜNYANIN OĞULLARINA DA O OLUR…
'Dünya annenizdir…
Dünyaya ne olursa, dünyanın oğullarına da aynısı olur. Eğer insanlar yere tükürürse kendi üzerlerine tükürürler.
Bunu biliyoruz biz.
Dünya insana ait değildir. İnsan dünyaya aittir.
Bunu biliyoruz biz. Bütün her şey bir aileyi bağlayan kan gibi birbirine bağlıdır.
Dünyaya ne olursa dünyanın oğullarına da o olur.
Hayat ağını insan örmedi, o sadece bir lif onun içinde. Ağa ne yaparsa kendine yapar.
Dalgalar gibi.
Hepimiz kardeş de olabiliriz.
Tanrımız aynı tanrı.
Şimdi sizin bizim toprağımıza sahip olmak istediğiniz gibi ona da sahip olduğunuzu düşünebilirsiniz.
Ama olamazsınız.
O insanın Tanrı'sı, ve şefkati Kızılderililer için de beyaz adam için de aynı.
Bu dünya onun için değerli ve dünyaya zarar vermek onun yaratıcısını küçümsemektir.
Bu son, bize bir sır.
Çünkü biz buffalolar katledildiğinde, vahşi atlar ehlileştirildiğinde, ormanın gizli köşeleri pek çok insanın kokusuyla dolduğunda, ve diri tepelerin görünümü konuşan tellerle lekelendiğinde anlamıyoruz.
Çalılık nerede? Gitmiş! Ve kıvrak taylarla av hayvanlarına elveda demek nedir?
Yaşamın sonu ve yaşamaya çalışmanın başlangıcı.
Halkım bu dünyayı, yeni doğanın annesinin yürek atışını sevdiği gibi sever.
Öyleyse, eğer toprağımızı satarsak, onu bizim sevdiğimiz gibi sevin.
Onunla bizim ilgilendiğimiz gibi ilgilenin.
Diyarın anısını onu aldığınızdaki gibi saklayın.
Ve bütün gücünüzle, bütün aklınızla, bütün kalbinizle onu çocuklarınız için koruyun ve sevin.
Tanrı'nın hepimizi sevdiği gibi.'