Engelli olmak, sıradan insanların aklına gelmeyecek olasılıkların yaşandığı ayrıcalıklı bir durumdur. Cadde ve sokaklarda 'her an her şey olabilir' duygusu ile kent sahnesinde yer almak, rahatsız edici ve tedirginlik verici ruhsal yönelişe sebep olması ne kadar da dramatiktir. Görme engelli grupların, kamusal alanı diğer bireyler kadar kullanabilmeleri, toplumsal ve bireysel hayatta yaşadıkları zorlukları aşabilmeleri ve sosyal ilişkilerini güçlendirebilmeleri için bir takım düzenlemeler yapılıyor. Yerel yönetimler ve engelli merkezleriyle mesleğe ve hayata hazırlanma konusundaki boşluklar özverili çalışmalarla kapatılıyor. Bu bağlamda görmeyenlerin dünyasını daha yakından tanımak için Eskişehir Görsem Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi ile görüştük. Merkez özel eğitime 1997 yılından bu yana görme, zihin, fizik, işitme ve yaygın engelli bireylere destek eğitimi vermektedir. 4 katlı Görsem binasında 12 adet sınıf, fizyoterapi merkezi, psikolog ve günlük yaşam odaları bulunmakta, 4 adet servis aracı 185-200 civarı engelli bireye hizmet vermektedir. Eğitim merkezinde engellilerin öz bakım becerileri yarı bağımlı ya da bağımsız olarak kendi ihtiyaçlarını giderebilecek duruma getirilmesi öncelikli hedefleri olarak görülüyor. Yaşam aktivitelerini, günlük hayatta bireyin karşılayabileceği ev, okul ve rehabilitasyon merkezi dışında öğrenebilmesi önemli olarak belirtiliyor. Günlük yaşam odalarında gerçekleşen aktivitelerle engelli birey çay demleme, masa hazırlama, ütü yapma gibi mutfak ve ev becerileri kazandırılıyor. Evden çıkma, alışveriş gibi sosyal aktiviteler eğitim merkezinde yapılan sürekli çalışmalardır. Ev ziyaretleriyle, engelli bireylerin yaşadıkları ortam gözlenmektedir. Görme engelli bireyin gelişimi ve sonrasındaki hayatı için kendi işini kendi yapabilmesi ve fırsat verilmesinin ne kadar önemli olduğu aile ve yakın çevresine ifade edilmektedir. Engellilerle yapılan birçok faaliyetlerle (tiyatro, sinema, gezi, yemek gibi) hayatı diğer insanlarla paylaşabilmekte kendisine ve insanlara karşı olumlu duygular geliştirerek bireye anlamlı ve doyumlu bir yaşamı sürdürme şansı verilmektedir. Görsem Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezine genel bir bakış yaptıktan sonra engelli bireylerin problemlerini anlatalım.
Sizin için sorduk;
Görme Engellilerde Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığı ile İlgili Sorunlar Var mı?
Engelli kadınlar dışarı çıkma, işe girme, evlenme, kurslara katılma gibi faaliyetlerde toplumda ayrımcılığa ve istismara maruz kalmaktadır. Toplumun önyargılarının en aza indirgenebilmesi için toplumu bilinçlendirici eğitim faaliyetleri düzenlenmelidir. Engelli kadınlar toplumsal hayatın içinde daha fazla yer almalı ve görünür olmalıdır. Bu bağlamda okulumuzda tüm öğrencileri eğitimde eşitlik hakkına sahip oldukları vizyonu ile hassasiyet gösterilmektedir. Her bireyin ihtiyacı ve rapor modülleri doğrultusunda eğitimleri planlamakta ve uygulanmaktadır. Okul dışı eğitimlerinde de ayrı hassasiyet gösterilmekte, bizden aldıkları bu bağımsız hareket becerileri doğrultusunda erkek, kadın bireyler tek başına sokağa çıkabilmektedirler.
Görsem'den Mezun Olan Engelli Öğrencilerin Meslek Dağılımı Nasıldır?
Çalışma hayatı engelli bireyler için bir toplumsal katılım aracıdır. Mesleki eğitim ve yaşam boyu öğrenme hizmetlerinin yaygınlaştırılması engelli bireylerin istihdamı için önemlidir. Okulumuzda öncelikle okul dersi çalışma konusunda görme engelli öğrencilerimiz desteklenmektedir. Devamında EKPSS sınavına hazırlanmalarında büyük destek sağlanıyor. Devletimizin bazı mercilerinde memur olarak atamaları yapılmıştır.
Görme Engellilerin Eskişehir Kent İçinde Sosyal Yaşam Alanları Yeterli mi?
Görme engellilerin düşme, çarpma, yaralanma gibi çevresel anlamda yaşadığı riskleri daha fazladır. Eskişehir'i Türkiye'deki diğer iller ile kıyaslarsak engelli bireylere daha hassas, daha duyarlı bir il olarak görebiliriz. Özellikle yerel yönetimlerin bu konudaki çalışmaları ve desteği takdirle karşılanır. Rampalar, kaldırımlar görme engelliler için birçok alanda uygun olarak yapılmıştır. Engellilere yönelik açılan kurslar, geziler, kültürel etkinlikler konusunda çalışmalar yapılmaktadır. Engelliler için özel tasarlanan araçlar belediyelerin yaptığı güzel çalışmalara örnektir.
Engelli Bireylerin Yerel Yönetimlerden Çoğunlukla Beklentileri Nelerdir?
Yerel yönetimlerin sosyal belediyecilik anlayışı içinde engelliler hizmet birimlerindeki görev alanı; özel eğitim programları oluşturmaktır. Bu nedenle Eskişehir'deki belediyelerimiz engelli personel alımında kadro sayısını artırıp iş imkanı sağlayabilir ve meslek edinme kursları açabilir.

https://www.youtube.com/watch?v=Q9Y18pbqHK8