Ülkemizde çok eski zamanlardan buyana tüketilen salebin ham maddesi, orkide çiçeklerinin kökünden elde edilen sert, şeffaf, yumurta şekilli yumrulardır. Bu yumrular önce kaynatılır sonra toz haline getirilir ve elde edilen bu toz sütle birlikte pişirildiğinde soğuk kış aylarının vazgeçilmez ve en çok tercih edilen sıcak içeceği olan salep elde edilir. Lezzeti ve kokusunun artırılması için zencefil ve damla sakızı da eklenebilmektedir. Sıcak içecek olarak tüketilirken genellikle içine tarçın konulur ya da ceviz veya fındıkla servis edilir. Maraş dondurmasının o kendine özgü tadını ve kokusunu veren salep, sadece Kahramanmaraş' taki dağlarda yetişen bir orkide türünden elde edilmektedir. Bu salep dondurmanın kıvamını artırmakta, stabilize etmekte, dondurmaya geç erime özelliği ve sertlik kazandırmaktadır. Salep orkideleri elde edildikleri yörelere göre değişmekle birlikte yaklaşık olarak % 50-55 glukomannan yapısındaki bitki müsilajı, % 24 nişasta, % 1 şeker ve % 10 protein içerirler. Kalsiyum, fosfor, sodyum minerallerince zengin olan salep, A, B1, B2, B3 vitaminlerini de içermektedir. B1 vitamini eksikliğinde vücutta yorgunluk, depresyon, ayakta karıncalaşma, uyuşma ve kabızlık görülebilmektedir. Beyinde enerji üretimi için gerekli olan bu vitamin Alzheimer hastalığında zihinsel fonksiyon bozukluğunu önlemede, merkezi sinir sisteminin sağlığını korumada etkilidir. Magnezyum minerali bu vitaminin aktif hale gelmesinde önemli rol oynamaktadır. Salepte bulunan B2 vitamini besin maddelerinin enerjiye dönüşmesi ve vücut direncinin artırılmasında etkili olurken, B3 yağ ve karbonhidratların yakılmasında rol oynar. Salep,içerisinde fazla miktarda olan A vitamini sayesinde solunum, üreme ve sindirim sisteminin iyi çalışmasına katkı sağlamakta, ağız, mide, ince bağırsak ve idrar yollarındaki deri ve dokuların sağlıklı kalmasını sağlayarak enfeksiyonlara karşı korumaktadır. Bir antioksidan olan A vitamini kanser türleri ve yaşlanmaya karşı koruyucu rol oynamakta ve göz sağlığına yardımcı olmaktadır. Salepte bol miktarda bulunan kalsiyum, sütteki kalsiyumla birleşince kemik ve dişlerin yapımına katkı yapar, kas kasılmasının önlenmesine ve sinirlerin düzgün çalışmasına fayda sağlar. Fosfor kalsiyumla birlikte kemik ve dişlerin oluşumunda, vücut sıvılarının asit ortama dönüşümünü engellemekte, hücre içi ve dışı sıvıların dengede olmasını sağlamaktadır. Sütle pişirildiğinde içerdiği kalsiyum, fosfor ve proteinle insana olan faydası daha da artmaktadır. Üzerine serpilen tarçınla kan şekerini düzenlemekte, acıkmayı geciktirmektedir. Besleyici ve yatıştırıcı özelliğinden dolayı da tüketilmesi çok yararlı olan salepte etkili olan bitki müsilajı glukomannan yüksek su tutma kapasitesine sahiptir, tokluk hissi yarattığı ve kilo vermede etkili olduğu bildirilmektedir. Glukomannan çözünebilir bitkisel bir liftir. Çözünemeyen liflerden (kepek gibi) farklı olarak, kalsiyum, demir ve çinko gibi minerallerin vücuttan eksilmesine neden olmadan zayıflatma özelliği olduğu ileri sürülmektedir. Aşırı kilolu kişilerde glucomannan lifi kilo verme sürecini hızlandırmaktadır. Glikomannan, kan şekeri seviyesini de normale döndürür. Aç kalmadan kilo vermek isteyenler, midede uzun süre kalarak tok hissetmeyi sağlayan, kan şekerini düzenlen ve tatlı isteğini doğal yoldan gideren bir fincan tarçınlı salep ile bir avuç içi kadar kuruyemişi birlikte ara öğün olarak tüketebilirler. Sütle pişirilen salep, içerdiği kalsiyum ve protein desteğiyle vücudun daha fazla yağ yakmasını sağlamakta, kilo verme sürecinde sağlıklı olan kasları koruyup, kötü yağ hücrelerini yakarak kilo vermeye yardımcı olmaktadır. Müsilaj özelliğinden dolayı, yumuşatıcı etki yapmakta, bu yüzden öksürük ve bronşitte tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Boğazı yumuşatarak, balgamı temizlemekte, nefes darlığını gidererek rahatlama sağlamakta, grip ve soğuk algınlığının kolay atlatılmasına yardımcı olmaktadır. Glukomannan yan etki göstermeksizin kronik kabızlık tedavisinde kullanılabilmekte, bağırsak çalışmasını düzenlemekte, bağırsakları toksinler ve besin kalıntılarından temizlemektedir. Salebin, bebek ve çocuklarda yaz ishallerini, yetişkinlerde ise kronik ishali kesici etkisi bulunmaktadır. Bununla beraber glukomannanın olumsuz özellikleri arasında, karın ağrısı, gaz, özafagus ve alt gastrointestinal darlık ile bazı ilaçların biyoyararlılığını azaltma gibi etkiler bulunmaktadır. Lezzetinin yanı sıra pek çok faydası olan salep zihni güçlendirmekte, vücut ısısını artırıp, ısının düzenlemesine yardımcı olmakta,vücudun enerjisini artırıp, yorgunluğu gidermekte, ruh halini olumlu etkileyip, mutluluk vermektedir.
Marketlerde toz veya sıvı halde hazır satılan saleplerin içinde şeker, nişasta ve koruyucu kimyasal maddeler bulunabilmektedir. Bu sebeple katkısız toz salep aranmalıdır. Salebin sağladığı faydalara karşılık kalorisinin çok olduğu unutulmamalı ve günlük tüketimde iki fincanı geçmemelidir.
