Son günlerde özellikle sebze fiyatları çok konuşulur oldu. Sebze fiyatları üzerinden hayat pahalılığı, Türkiye ekonomisinin genel durumu konuşulurken son olarak da artık seçim sonuç tahminleri bile yapılıyor. Pazar'a manava markete bakarsak hakikaten durum konuşulacak kadar da var. Konuyu THD bu hafta TÜİK verilerine dayanarak yaptığı çalışma ile çok net bir biçimde gözler önüne sermiş; TÜİK İstatistikleri sebzedeki fiyat artışları ve pahalılığın tarihi rekorda olduğunu ortaya koydu!.. İstatistiklere göre, yıllık sebze enflasyonu %94.72 oldu. Bu durum, tarımın can çekiştiğini gösteriyor. Sebzede fiyat artışı maaş artışının ortalama 4.7 katı oldu. Artık, tüketiciler en önemli ve temel besin kaynaklarından olan sebzeye yeterince erişemiyorlar. Özellikle, yoksulluk sınırının altında yaşayan tüketiciler, zaten, dana eti, kuzu eti, koyun eti ile peynir ve tereyağ gibi süt ürünlerine erişemiyor. Sebze ile beslenmeye ağırlık vermek zorunda kalıyorlardı. Artık, son bir yıllık süre içerisinde her geçen gün pahalı hale gelmesi nedeniyle, sebzeye de erişemez oldular. Bu durum, %80'den fazlasının yoksulluk ve açlık sınırının altında yaşayan toplum kesimlerinde yetersiz ve dengesiz beslenmenin artışına neden olacaktır.

TÜİK istatistiklerine göre, tarihi rekordaki son bir yıllık sebze fiyatlarındaki yüzde artış oranları ( Ocak 2018 – Ocak 2019 )
Ürünler Ocak 2018 Fiyatı (TL/KG) Ocak 2019 Fiyatı
(TL/KG)		 Son bir yıllık fiyat artış yüzdesi
Çarliston Biber 3,6832 9,3962 155,1097
Dolmalık Biber 4,7264 9,7916 107,1682
Sivri Biber 3,8990 9,8448 152,4955
Domates 3,5078 5,9867 70,6682
Taze Fasulye 7,3743 11,4741 55,5958
Havuç 2,0628 3,5925 74,1565
Ispanak 2,4900 5,7630 131,4458
Kabak 3,4551 6,5076 88,3477
Karnabahar 1,9117 4,7284 147,3401
Kuru Soğan 1,4677 4,8579 230,9873
Beyaz Lahana 1,3067 2,1818 66,9702
Kırmızı Lahana 2,0545 3,2901 60,1412
Mantar 10,4116 12,5605 20,6395
Marul 2,1400 3,2884 53,6636
Maydanoz 0,9090 1,3677 50,4620
Patlıcan 4,1479 9,2906 123,9832
Pırasa 2,3190 5,0168 116,3346
Salatalık 3,7461 5,8885 57,1901
Sarımsak 11,9965 17,2234 43,5702
Kırmızı Turp 1,9869 3,0087 51,4268
Yeşil Soğan 5,9614 12,8384 115,3588
Patates 1,7149 3,6181 110,9802
Ortalama 94.72

Bazı sebzelerin son 14 yıllık (Ocak 2005 – Ocak 2019 ) dönemdeki fiyatlarında yüzde artış oranları
Ürünler Ocak 2005 Fiyatı (TL/KG) Ocak 2019 Fiyatı
(TL/KG)		 Son 14 yıllık fiyat artış yüzdesi
Kuru Soğan 0.3900 4.8579 1145.6154
Pırasa 0.8200 5.0168 511.8049
Sarımsak 2.1100 17.2234 716.2749
Yeşil Soğan 2.0100 12.8384 538.7264
Patates 0.4100 3.6181 782.4634


Görülüyor ki, yaşadığımız coğrafyaya özgü ve halkın sofrasından eksik olmayan en temel besin kaynaklarından olan sebze fiyatları pahalılıkta tarihi rekorunu kırmıştır.

Bu verilerden sonra da Ülkeyi yönetenlere, ilgili ve yetkililere tüketiciler olarak şu çağrıda bulunmuşlar;
  • Yanlış tarım politikaları ivedilikle terk edilmelidir.
  • Piyasa hakim olan aracıların ve spekülatörlerin üzerine ivedilikle gidilmeli ve bu konuda yasal ve idari her türlü önlem alınmalıdır.
  • Küçük çiftçilere her türlü destek verilerek kırsal kalkınma sağlanmalıdır.
  • Küçük çiftçilerin üretim kooperatiflerinde, tüketicilerin de tüketim kooperatiflerinde örgütlenmesi teşvik edilmeli ve desteklenmelidir.
Bu verilere istinaden sebze fiyatları üzerinden şimdi tekrar düşünelim hayat pahalı mı? Ekonomi tıkırında mı? Seçim sonuçları ne olur? Sebze fiyatları seçim sonucunu etkiler mi?!...