İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Şube Başkanı Deniz Kılıç, ES TV'de yayınlanan Vaziyet programında Ali Baş ve Arif Anbar'ın sorularını yanıtladı. Yeni Eskişehir Atatürk Stadı hakkında görüşlerini paylaşan İMO Başkanı Deniz Kılıç, 'Stadyumla ilgili önce tarihi bir irdeleyelim. Eski stadyumun ilk başta onarılmasıyla ilgili İnşaat Mühendisleri Odası'na bir teklif gelmişti. Eski stadın onarılmasıyla ilgili bir proje yaptık. Daha doğrusu üstünün kapatılmasıyla ilgili bir projeydi. Biz de o günkü yöneticilerimizle beraber buranın deprem güvenliği açısından sakıncalı olacağını, üstünü kapatmanın sorunu çözmeyeceğini, bu stadın yıkılıp yeniden yapılması konusunda görüş bildirdik. Tabii o zamanki yöneticiler ve kamuoyu bu görüşe sıcak baktı. Biz durumu yakından takip ettik ve bir çalıştay yaptık. Ortak bir paydada birleşildi. Stat yıkılsın aynı yere yapılsın dendi. 30 bin kişilik bir stat yapılabileceği ve önünün meydan kalabileceği doğrultusunda bir proje ortaya koyduk. Kamuoyundan da olumlu yanıt aldık. Biz oranın bu şekilde tasarlanmasını beklerken TOKİ gündeme çıktı. Dedi ki, siz bu alanı bana verin ben size yeni bir stat yaparım dendi. Tabii ki TOKİ'nin böyle bir isteği ilk başta insanlar üzerinde olumlu bir etki yaratsa da işin aslının öyle olmadığı ortaya çıktı. Buraya konut ve ticaret alanı yapalım stadın yerine biz de size yeni stat yapalım, dediler. Biz şiddetle itiraz ettik' dedi.
SÖYLEDİĞİMİZ OLDU
Söz konusu alanın Türk Dünyası Meydanı olarak tescillendiğini belirten Kılıç, 'Daha sonra da onaylandı. Stadın Sazova bölgesinde yapılmasının hem zemin hem de ulaşım açısından doğru olmayacağını dile getirdik. O zaman Eskişehir'den uçakla bile geçmeyen yöneticiler, dediler ki Ankara'dan 'Hayır stadı TOKİ Sazova tarafına yapacak ve şu anki yerinde de park yapılacak.' Stat yapımı başladı biz yine olumsuzlukları dile getirdik. Daha sonra stat Millet Bahçesi'ne çevrildi. Bu arada stat bitti maçlar başladı. İlk açıldığında çok güzel bir ambiyans oluşturdu. Tabii görüldü ki ilk trafik keşmekeşi söylediğimiz gibi oldu. Orası o yoğunluğu kaldıramadı. Bizim tutturduğumuz en olumlu şekli merkezde bir stat olması ve herkesin yürüyerek gelmesiydi. Bu alışkanlık da 65 yılından bugüne bilinir ki, o stada yürüyerek gidilir, kimse aracıyla gitmez. Bu bir gelenektir. İnşaat Mühendisleri Odası olarak doğru neyse onu söyledik ama yıllar geçtikten sonra bu doğrunun acı bir faturasını şu an yaşıyoruz. Tabii biz bunları konuşurken yeni bir gündem ortaya çıktı. Stat çatısında hasarlar meydana geldi' diye konuştu.
AYNISI OLURDU
Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen'in Yeni Eskişehir Atatürk Stadyumu'nun Muttalip'te yapılmasını görüşünü de değerlendiren Kılıç, 'Muttalip'te o zamanki 1/25 binlik planlarda bir spor köyü olarak tasarlanmıştı. Güzel bir proje olarak ortaya konulmuştu. Ancak şöyle bir sıkıntısı vardı, spor köyü yapabilirsiniz ama stat yine olmaz şu an Sazova'da yaşadığımız problemleri Muttalip'te de yaşayacaktık ulaşım noktasında. Tek gidiş-geliş başka alternatifi yok. Herkesin o stada aracıyla ulaşması söz konusu. Bizim ana felsefemiz, stada yürüyerek gidebilmesi ve 24 saat canlı kalabilmesi. Şu anda görüyoruz ki Sazova'da büyük bir abide var. Eskişehirspor'un abidesi ve yalnızlığa mahkûm kalmış bir durum şu an. Muttalip'te de olaydı aynı sıkıntı olacaktı' dedi.
GÜRÜLTÜYLE KIRILDI
Yeni Eskişehir Atatürk Stadı'ndaki çökmenin çevredeki vatandaşlar tarafından da duyulduğunu belirten Kılıç, 'Büyük bir gürültüyle kırıldığını söylüyorlar. Biz bu şehrin bir meslek örgütü olarak müdahil olmak istedik. Bunu da yasal yollarla sağlayacağımız aşikardı. TOKİ'ye resmi bir yazı yazdık. Basın bildirimimiz çıktıktan sonra TOKİ bize jet hızıyla bir yanıt verdi. Buranın ODTÜ ve İTÜ'den gelen uzman bir ekip tarafından incelenip daha sonra raporu oluşturup ona göre işlem yapılacağı bildirildi. Bu Eskişehir kamuoyunu tatmin edecek bir açıklama değildi. Burada hatanın nereden olduğunu uzman arkadaşlarımız muhakkak ortaya koymuşlardır ama kamuoyunu tatmin edici bir açıklama gelmiş değil' ifadelerini kullandı.
İNSANLAR TEDİRGİN
'Muhakkak rapor oradadır ama kamuoyuyla paylaşılmadığı için bu bir soru işareti olarak hepimizin aklında kaldı' diyen Kılıç, sözlerine şu şekilde devam etti: 'Çatı onarımı bitirildi. Hatta güvenlik kurulunda da maç oynanır kararı çıktı. Maç oynanacak ama bunun tedirginliği hala insanlar da var. Ortada bir rapor yok, sebepleri ortaya konmadı bu yüzden herkesin aklında o çatı ne olacak, diye bir soru var.'
SORUMLULUK TOKİ'NİN
Yapılan çalışmalar hakkında konuşan Kılıç, 'Bildiğimiz kadarıyla biz, ikinci elemanlar dediğimiz elemanların kırılması ve ankraj yerlerinden söküldüğünü gördük. Bunlar yapılması zor işler değil ama yapılan işin sağlıklılığı noktası yani imalat noktası sıkıntılı. Bir maç esnasında böyle bir gürültüyle kırılma olsaydı ve izdihama sebep olsaydı bu büyük bir faciaya neden olabilirdi. Allah'tan boş bir statta oldu. Muhakkak belli kırılan elemanlar değiştirildi ama diğer elemanlar ne durumda? Bunların tekrar ele alınması lazım. En büyük sorumluluk TOKİ'nindir' ifadelerini kullandı.
BU BİR HAKARET
TOKİ'nin basın açıklamasında 'İMO'nun inceleme yapma yetkisi yoktur' ifadelerini eleştiren Kılıç, 'TOKİ'nin o günkü basın bildirisinde parantez açılmış diyor ki, İnşaat Mühendisleri Odası'nın böyle bir hukuki yetkinliği ve sorumluluğu yoktur. Bunu hakaret olarak addediyoruz biz. Biz hakaretlere değil yapılan işe bakarız. Sonuçta TOKİ Eskişehir'de birçok yatırıma imza atmıştır. Bu yatırımların hiçbirinde de yüzünün akıyla çıkamamıştır. Şimdi tutup da İnşaat Mühendisleri Odası'na böyle bir laf söylemeye haddi ve hakkı yoktur. Biz bir meslek örgütüyüz bugün oraya gelen ODTÜ'lü İTÜ'lü hocalarımız da bu meslek örgütünün üyeleridir' dedi.
DAVET USULÜ
Millet Bahçesi'nde çalışmalar yapıldığını da belirten Kılıç, 'TOKİ'nin bir diğer özelliğini ilk başta orada gördük. Tabii bu kadar olumsuz işlerinden sonra TOKİ'nin oraya bir ihale açıldı, biz de takip ediyoruz tabii. O ihalede bir proje vardı, o projeyi de burada kamuoyuna açıkladık. Daha sonra o ihale iptal oldu. Hepimizin bildiği durum o zamanlarda da kamuoyuna yansıdı. Ve bir anda imalata başlandı. Biz ikinci ihalenin ne zaman açılacağını veya bizim uyarılarımızdan sonra proje revizyonu beklerken bir anda imalata başlandığını gördük. Oraya bir tabela asıldı ve işe başlandı. Gördük ki sistemi ihaleden çıkarıp davet usulüne çevirmişler' diye konuştu.
ALAKASIZ PROJE
Eskişehir'de birkaç firmanın bir araya gelerek ihaleye girebileceğini belirten Kılıç, 'Hem şeffaf olacaktı hem de yapım bedeli de ona göre belirlenecekti. O alanda Eskişehirspor ile ilgili bir şeylerin olmasını umuyorduk proje revizyonunda. Beklentimiz olumlu bir beklentiydi. Ne yazık ki bu da kulak arkası yapıldı. Olduğu gibi proje yapılıyor şu an. Orada altına bir otopark yapacaklar, üstüne yeşil alan yapacaklar, büyük bir kafe yapıyorlar şu an. İnanın Eskişehir'in değineceği bir yer olacağını zannetmiyorum. Ben yurtdışında da Eskişehir ile ilgili konuşmalar yapıyorum, Eskişehir şu an iki büyük parkıyla anılıyor ve Eskişehir'i Eskişehir yapan ögelerin başında geliyor bu iki büyük park. Böyle büyük parklarımız varken, ülkeden ve dünyadan olumlu tepkiler alınmışken hiç alakasız bir Millet Bahçesi projesiyle Eskişehirlilerin gündemine sunuldu' diye kaydetti.
YEREL GÜÇLENSİN
Kılıç, sözlerine şu ifadelerle devam etti: 'Bizim her zaman savunduğumuz nokta şu: yerel yönetimlerin güçlenmesi. Sadece Eskişehir'de değil her yerde böyle olmalı. Hem yerel yönetimler hem çalışanlar şehirlerine hakim ve talepleri bizim ulaştırabileceğimiz insanlar onlar. TOKİ'nin projeleri nasıl hazırlanıyor? Ankara'da bir ofis içinde. Oraya bir müze yapılabilirdi. Çünkü o tribünlerin altı -hatırlarız hepimiz- bizim spor aktivitelerinin yapıldığı alanlar vardı ve Eskişehir'de o küçük spor alanlarından geçmeyen, ne bileyim o Atatürk Kapalı Spor Salonu'ndan konser izlemeyen veya maç izlemeyen hiç kimse yoktur. Şu anda o kültür yok edildi TOKİ'nin böyle bir şehre zararı oldu.'
ÖRNEK OLABİLİRİZ
Eskişehir'in turizm kenti olma yönünde ilerlediğini vurgulayan Kılıç, 'Bizim Hamamyolu'ndan bir aksımız var. Odunpazarı'ndan çarşı merkezine kadar öyle bir yürüyüş aksımız var. İkinci bir aksımız yok ve şöyle bir öneride bulunmuştum ben; ikinci bir aks olarak Odunpazarı şu anki Atatürk Stadyumu'nun yeri ve Gar binasının yeri. Burası da bir yürüyüş aksı olabilir mesela Atatürk Caddesi. Şu anda gelişmiş ülkeler artık yollarından vazgeçiyor. Yolları büyütmekten vazgeçiyor. Artık yolları insanlara açma derdinde ve bunun için tasarımlar yapılıyor. Hiç değilse haftanın bir günü, pazar günü bir maçta Atatürk Caddesini kapatalım trafiğe, insanlar yürüyerek Odunpazarı'ndan gelsin. Bu Eskişehir'de inanın çok güzel bir örnek olarak ortaya çıkardı ve diğer illere de belki yayılabilirdi' diye konuştu.
ÇIKARIMIZ YOK
Yeni Eskişehir Atatürk Stadyumu'nda inceleme yapmak istediklerini tekrarlayan Kılıç, 'Evet izin verseler belki çözüm üretiriz. Bu konuda önerilerimiz olur. İnşaat Mühendisleri Odası olarak, kamuyu ilgilendiren birçok alanda birçok rapor ortaya koyduk. Bu raporların en sonuncusu yine Eskişehir'de yapıldı, TMMOB olarak Alpu'nun Termik Santrali'nin. Yapıldığı alandaki yerle ilgili bir rapor yazdık. Bu raporu yazarken de tamamen uzman bir ekip Eskişehir'i tahlil ettiler. Alpu alanındaki yerleri incelediler. ÇED raporunu incelediler. Daha sonra bunların neler doğurabileceği. Sonuçlarını ve kamuoyuna paylaştık. Bizim zaten en büyük misyonumuz bu. Kamuoyunu bilgilendirmek. Yoksa bizim hiçbir çıkarımız olamaz bu işlerden' dedi.
ONAYIMIZ YOK
'Şu anki Deprem Yönetmeliği'nin olumsuz olduğunu zannetmiyorum' diyen Kılıç, 'Bu işin hükümet ayağı var, yerel yönetim ayağı var ve projelendirme ayağı var. Daha önce İnşaat Mühendisleri Odası olarak bütün projeleri kontrol ediyorduk daha sonra onaylayarak belediyeye gönderiyorduk. Yani iki üç gözden geçiyordu. 2013'te bir yönetmelik çıkardı bakanlık, dediler ki odaların denetleme yetkisini ortadan kaldırıyoruz. O günden bugüne yapılan hiçbir projede İnşaat Mühendisleri Odası'nın onayı yoktur. Bir göz eksiktir. Kontrol ne kadar fazla olursa hatalardan geri dönüş o kadar hızlı olur. Umuyorum ki bundan sonra bir deprem yaşanmadan binalarımızın envanterinin çıkarılması lazım. Bu çok acil bir iş. Bu bir seferberlik durumudur. Deprem Master Planı yapılması lazım. Bu maliyetli bir iş ama olması gereken bir iş. Bunu yapmak da başta merkezi hükümet sonra da yerel yönetimlerin bir görevi. O yüzden biz İnşaat Mühendisleri Odası olarak da bu konuda her türlü desteği vereceğimizi, yetkinliğimiz ölçüsünde, TOKİ'nin dile getirdiği gibi' ifadelerini kullandı.
SEFERBER OLUN
Eskişehir'de son 20 yılda birçok binada yerinde dönüşümün yapıldığını hatırlatan Kılıç, 'Kentsel Dönüşüm aslında, Eskişehir bir nevi kendi içerisinde yapmaya başlamıştı. O sekiz mahalle, afet riskli alan ilan edilene kadar, o mahallede de birçok dönüşüm oldu. O afet riskli alanı ilan ederken ki o çizgi de tabii ki… şimdi şöyle bir durum, bir alan çerçeveliyorsunuz, diyorsunuz ki bu alan afet riskli alan. Bu çizginin diğer tarafındaki alan afet riskli değil mi? Böyle de bir durum var. O yüzden bu işi böyle çizgilerle değil dediğim gibi bir topyekûn seferberlikle yapmak gerekiyor' dedi.
HAFİFE ALMAYIN
Depremin hafife alınmaması gerektiğini belirten Kılıç, 'Şimdiye kadarki merkezi hükümet ve yerel yönetimlerin bazı rehavetler içinde olduğu görüldü ama bu işin ciddiyetini her geçen gün yaşadığımız depremlerle görüyoruz. Depremlerin affetmeyeceğini gördük. Bunu topyekûn bir seferberlik içinde mevcut yapılarımızı değerlendirip ona göre hareket etmemiz gerektiğini, sadece mahalle bazlı değil yapı bazlı değerlendirme yapıp daha sonra dönüşecekse mahalle mahalle ondan sonra karar verilmesi gerektiğini düşünüyorum' diye konuştu. HM
Editör: TE Bilisim