20. Millî Eğitim Şûrası'nda görüşülecek üç ana konudan biri 'Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi' olarak belirlenmişti. Öğretmenlerin mesleki gelişimi söz konusu olunca da ilk akla gelen Öğretmenlik Meslek Kanunu oluyordu.
Katılımcılar raporlarını, sunumlarını buna göre hazırlamışlardı. Ancak Şûra'nın açılış konuşmasını yapan Cumhurbaşkanı R.T. Erdoğan, 'Öğretmenlik Meslek Kanunu hazırlıklarının tamamlandığını ve kısa sürede TBMM'ye sunulacağını' açıkladı. Bu açıklamadan sonra doğrusu Şûra'nın 'Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi' ile ilgili bölümü hakkında artık konuşacak fazla bir şey kalmadı.
Öğretmenlik Meslek Kanunu ile ilgili ilk açıklamalarda, 'Öğretmenlere uzmanlık, başöğretmenlik gibi kariyer basamakları getirileceği ve sınavlarda başarılı olarak bu unvanları alanlara farklı ücretler ödeneceği' vurgulandı.
Eğitim camiası bu açıklamalardan sonra hayli hareketlenerek konuyu tartışmaya başladı. Oysa, öğretmenlerin uzman öğretmen, başöğretmen gibi kariyer basamaklarına ayrılması yeni bir konu değil.
Mevcut iktidarın yıllar öncesinden eğitimde yarattığı ve çözüme kavuşturamadığı sorunlardan biri olan 'kariyer basamaklarının' beceriksizce yazılmış öyküsü (!) tam 17 yıl öncesine kadar gidiyor…
17 YILLIK BİLMECE!...
2004 yılında Milli Eğitim Bakanı olan Hüseyin Çelik döneminde 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 43.maddesi 30.06.2004 tarih ve 5204 sayılı yasa ile değiştirildi. Bu değişikliğe göre; daha önce 'Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir.' tanımının altına 'Öğretmenlik mesleği; adaylık döneminden sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılır.' hükmü eklendi.
Yasal düzenlemenin ardından 'Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Yönetmeliği'13.08.2005'te yürürlüğe girdi. İşin en ilginç yanı bu yönetmelik halen yürürlükte!..
SINAVI BİLE YAPILDI!..
İlgili yasa ve yönetmeliğin düzenlenmesinden sonra 27 Kasım 2005'te ilk sınav yapıldı. 24 Kasım 2006'da ilk Uzman Öğretmenlik ve Başöğretmenlik sertifikaları verildi maaşlara ilave zam yapıldı. Ardından 4 yıllık üniversite mezunu olmayanlara mahkemenin başvuru hakkı tanıması nedeniyle 30 Nisan 2006 tarihinde bir Uzman Öğretmenlik Sınavı daha açıldı.
Sınavlara toplam 152 bin 652 kişi başvurdu ve 106 bin 536 kişi 60 üzeri puan alarak başarılı oldu. Yönetmelikle belirlenmiş kontenjanlara göre 92 bin 382 Uzman Öğretmen belirlendi. Başöğretmenlik için sınav açılmamıştı fakat o dönemde doktora yapmış olan az sayıda öğretmen Başöğretmen unvanı aldı.
YARGIYA TAŞINDI…
2004 yılında çıkarılan kanun; 'Öğretmenler arasında ayrıma neden olacağı, haksızlık ve eşitsizlik yaratacağı' gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) taşındı.
Anayasa Mahkemesi 'Sınav dahil tüm koşulları taşıyanların tamamının uzman yapılmamasının yani uzman öğretmen sayısının tüm öğretmen kadro sayısının %20'si başöğretmen oranının %10'u şeklinde kısıtlama getirilmesini' hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti.
AYM kararı sonrasında görev yapan Bakanlar (Hüseyin Çelik, Nimet Çubukçu (Baş), Ömer Dinçer, Nabi Avcı, İsmet Yılmaz, Ziya Selçuk) döneminde söylenen sözlere rağmen hiçbir düzenleme yapılmadı.
MEB'in 2020 verilerine göre halen 100 Başöğretmen, 83 bin 350 Uzman Öğretmenimiz bulunuyor.
17 yıl öncesinden beri ilgili yasal mevzuatı düzenleyemeyenler; hem öğretmenlerin eğitimine ve öğretmenlik mesleğinin nitelikli gelişimine bir katkı sağlayamadılar hem de yüz binlerce öğretmeni maddi yönden zarara uğrattılar.
SONUÇ OLARAK…
Öğretmenlik Meslek Kanunu 'oldu bittiye' getirilmemeli, hazırlıkları kapalı kapılar ardından yürütülmemelidir.
Yasa ile ilgili çalışmalar sürdürülürken, tüm eğitim emekçilerinin hakları ve sorumluluklarını belirleyen ILO ve UNESCO'nun 'Tavsiye Kararları' dikkate alınmalıdır.
Tüm eğitim paydaşlarının ve yüz binlerce öğretmeni temsil eden sendikaların sürece katkıları sağlanmadan, görüşleri alınmadan yapılan düzenlemelerin eğitim dünyasını daha fazla karıştırmaktan başka işe yaramayacağı bilinmelidir.
Öğretmenlere ve eğitim dünyamıza bir 17 yıl daha kaybettirmeyin…
