Ekonomiden hiç anlamadığım için, bulaşmamaya gayret ederim…
Ancak son günlerde İstanbul Sanayi Odası'nın 500 büyük firma belirleme ve genel değerlendirmelerinden yapılan gazete haberlerinde bir konu özellikle ilgimi çekti…
'Enerji sektöründeki büyük enkaz' genel başlığını taşıyor bu haberler…
Cumhuriyet gazetesinde Emre Deveci'nin yaptığı haberdeki bilgiler son derece ilginç…
Neden ilginç olduğunu sanırım anlatmaya gerek yok…
Alpu Kömürlü Termik Santral tartışmaları yüzünden…
Haberin giriş bölümünde şu ifadeler kullanılmış…
Enerji sektöründe 50 milyar dolarlık kredi borcu sorununa çözüm aranırken, enerji şirketlerinin büyük bölümü kur ve faiz artışları nedeniyle zarar ediyor.
Bankalar ve şirketler hükümetten elektrikte zam ve güvence talep ederken, sorunun nasıl çözüleceği belirsiz.

***

İşin asıl ilginç tarafı,
50 milyar dolarlık kredi borcunun,
Yalnızca borç sahibi enerji şirketlerini değil, bankaları da zorlayıcı bir noktaya gelmiş olması…
Enerji şirketleri ise,
Çıkar yolu her zaman olduğu gibi zam yapmakta görüyor…
Yani,
Gerekli öngörülerden uzak yaptıkları yatırımların verimsizliğini ya da zararını diyelim, yine halkın omuzlarına yükleyecekler…
Bakın haberin detaylarında bu konuya nasıl değiniliyor…
Enerjide büyük zam talebi
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 10 Nisan'da yaptığı açıklamada enerji sektöründeki sorunlu kredilerin banka bilançolarından çıkarılarak Enerji Girişim Sermaye Fonu'na aktarılacağını açıkladı. Hedef, ekonomide düzelme olduktan sonra da bu fonun yabancılara satmak. Ancak sorunlu kredilerin fona aktarılması ya da yabancı yatırımcılara satılması planında henüz netlik sağlanabilmiş değil. Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ebru Edin, enerji sektöründe toplam ödenmemiş olan 47 milyar dolarlık kredinin 12-13 milyar dolarının sorunlu göründüğünü belirterek, kurulacak portföy yönetim şirketi altında her bir sorunlu kredi için ayrı ayrı fonlar kurulacağını söyledi.
Reuters'in aktardığına göre, bankalar, 'enerji fiyatlarında zam yapılması ve kredilerin bankalarda bekletilmesi' seçeneğini reddederken, hükümet de 'santralların devlet himayesindeki elektrik üreticisine devredilmesi' seçeneğini kabul etmiyor.
Gazetemize konuşan sektör kaynakları, enerji şirketlerinin 10 yıl önce santral yatırımı yaparken elektrikte megavat başına 70 dolar ile 120 dolar arasında fiyat öngördüklerini ancak TL'deki değer kaybıyla fiyatın şu an 35-40 dolar seviyesine gerilediğini dile getirdi. Kaynaklar, mevcut elektrik fiyatları ve TL'deki değer kaybıyla sektörün sürdürülemez hale geldiğini belirtiyor.

***

Hasılı,
Enerji şirketleri şu anda, yaptıkları enerji yatırımlarının borcunu bile ödeyemez noktadalar…
50 milyar dolarlık kredi borçlarını geri ödemekte büyük zorluk çeken enerji şirketleri, zararına çalışıyor. İstanbul Sanayi Odası (İSO) 500 verilerine göre, özel enerji şirketleri 2018'de ortalama olarak toplam aktif varlıklarının yüzde 9'u kadar zarar etti. Kamu enerji şirketi EÜAŞ da 2018'de 1.6 milyar vergi öncesi dönem zararı açıkladı ve aktif varlıklarının yüzde 6.4'ü kadar zarar etti. Özel enerji şirketlerinde özkaynak karlılığı yüzde -89.5 ile çarpıcı seviyelere düştü.

***

Alpu Ovası'na ne yapıp ne edip kömürlü termik santral kuracağım diye didinen EÜAŞ'ın (ki EÜAŞ bir kamu kuruluşu) 2018 yılı vergi öncesi zararı 1,6 milyar TL…
Alpu Ovası'na yapılması planlanan santralin maliyeti 2 milyar dolar…
Bırakın kar etmeyi, para kazanmayı, bankalardan aldıkları kredileri geri ödeyemeyen enerji şirketlerinden hangisi gelip bu projeye talip olur, bilemem…
Ya da,
Türkiye'deki enerji piyasasının bu içler acısı halini gören hangi yabancı şirket talip olur acaba?