Fizik dersinde öğretmen küçük Temel'e sormuş:
'Sıcaklık ve soğukluğun cisimler üzerindeki etkisi nedir?'
Temel cevap vermiş:
'Sıcakta uzar, soğukta küçülürler.'
'Örnek verir misin?'
Temel biraz düşünmüş ve cevap vermiş:
'Günler, günler… Günler yazın uzar, kışın kısalır da!'
***
Amacım sizlerin içini ısıtacak bir fıkra yazmaktı ama battaniyenin altında büzüşürken aklıma bu soğuk esprili fıkra geldi işte.
Söz, günler bir genleşsin, en sıcak esprilerle dolu fıkraları patlatacağım.
***
Hani hepimizin eğitim hayatımızda ezberlediğimiz 'genleşme' konusu vardır ya.
Hani (katı, sıvı, gaz) maddelerin sıcak mevsimde genleştiğini, soğuk havalarda büzüştüğünü öğrenmiştik ya.
Hani maddelerin; termostat, yangın alarmı, metal termometre yaparken, gözlük camı takarken, balon uçururken yararlandığımız özelliği…
Hani önlem olarak köprü ayaklarında, tren raylarına boşluklar bırakılırmış, elektrik telleri büzüşürken kopmasın diye kışın çekilirmiş ya.
İşte bu mevsimine, zamanına göre genleşip büzüşen maddelerden birinin üzerine, bir gaz madde üzerine sözümüz.
Mesela, 'doğalgaz' da genleşir ve büzüşür.
***
Gümüşhane'deki bir özel öğrenci yurdunun Ocak 2020 faturasına göre 12 877 metreküp doğal gaz tükettiği tespit edilmiş.
Ancaaaaak,
'Düzeltilmiş tüketim bedeli' diyerek aynı ayın faturası 15 877 metreküp olarak değiştirilmiş ve bu hayali tüketime göre fatura kesilmiş.
İyi de bu yurt için aradaki fark 5000 Türk Lirası demek oluyormuş sonuçta; çok para.
Şirket yetkilileri açıklama yapmış.
'Kış aylarında hava soğuduğu ve doğal gaz da büzüşme özelliğine sahip olduğu için saatlerden daha fazla metreküp doğal gaz geçiyor.'
Yani sayaçlar, geçen gaz kadar dönmüyormuş; sayaç tüketimi doğru olarak görmüyormuş.
Şirket de geçen gazı 0,9 yerine, 1,21 katsayısı ile çarparak maliyeti hesaplıyormuş.
Tabii bu haberi okuyunca bendenizde biraz farklı da olsa, sanki bir 'Deli Dumrul' hikayesi okur gibi oluyorum.(muş)
Deli Dumrul köprü kurmuş, döve döve 'geçenden kırk akçe, geçmeyenden otuz akçe' alırmış ya.
Bizimki de 'büzüşürse kırk akçe' misali.
Yeterince yakmasak da ödeyeceğiz.
***
Doğalgazın 'dünyada fiyatı düşerken ülkemizde neden yükseldiğini' sorgulayamıyoruz.
Paltoyla, üst üste kazaklar giyerek, battaniye altında 'büzüşerek' yaşarken,
Kışın 'büzüşen doğalgaz' da ek bir maliyet çıkarıyor faturalarımıza.
Doğalgazın yüksek maliyetinden dolayı kombilerini ya yakmıyor, ya da kısabildiği kadar kısıyor vatandaş;
Başlarına gelebilecek bir 'düzeltilme' endişesiyle!
***
Doğalgaz 'soğuktan' büzüşüyor.
Vatandaş 'soğukta' büzüşüyor.
Rakamlarının kışı yok anlaşılan. Ne hikmetse, faturalardaki 'rakamlar hep genleşiyor'.
Olan yine vatandaşın cebine oluyor.
'Cüzdan da büzüşüyor.'
***
Bu soğuk kış günlerinde ne diyelim?
Bizde büzüşen, birilerinin cebinde genleşen paraların 'Başkentgaz, Kızılay, Ensar Vakfı, Türken Vakfı zinciri'yle kanatlanıp ABD'ye uçuşuna bile aval aval baktığımıza göre…
İyi büzüşmeler birader!