Koronavirüs vaka sayısının yeniden tehlikeli artış göstermesiyle birlikte cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bazı işletmelerin ya faaliyetleri durduruldu ya da kısıtlandı.
Bu duruma esnaf ve esnaf temsilcileri tepki gösterirken ne yazık ki bazı vatandaşlar gerek bilim adamlarının, gerek Sağlık Bakanlığı'nın gerekse cumhurbaşkanın uyarılarına hala aldırış etmediklerini görünce esnaf adına üzülüyorum.
* * *
Cumartesi günü zorunlu ihtiyaçlarımızı gidermek için iki saatliğine çarşıya indim.
'Çok zorunlu olmadıkça evden çıkmayın' diye üzerine basa basa yapılan açıklamalara rağmen, çarşı-pazar, cadde-sokak, market ve mağazalardaki kalabalık aynen devam ediyor.
Market ve mağazalara bırakın kendilerini, o saatte sokağa çıkma yasağı olmasına rağmen çocuklarıyla birlikte giriyorlar.
Bu şekilde virüs ile baş etmek nerede ise imkansız.
Bugün-yarın yeniden sokağa çıkma yasağı gelirse 'bunu hak ettik' dersem kimse bana kızmasın.
'Devlet desteği olmazsa
kepenk kapatmak kaçınılmaz'
Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle geçtiğimiz hafta restoran, kantin, lokanta, pastane, kahvehane, eğlence yerleri başta olmak üzere bazı işletmelerin faaliyetleri ya durduruldu ya da kısıtlı çalışmalarına izin verildi.
Bu duruma Türkiye Lokantacılar Federasyonu Denetleme Kurulu Üyesi ve Eskişehir Lokantacılar-Pastacılar Odası Başkanı Bahar Bilen tepki göstermiş, 'Her seferinde fatura bize kesiliyor' demişti.
Hükümetten taleplerini madde madde sıralamıştı.
Bahar Bilen'in bu taleplerini bu köşede yazmıştım.
* * *
Ardından Ticaret Odası Başkanı Metin Güler ile Esnaf Odaları Birliği Başkanı Ekrem Birsen de ayrı ayrı açıklamalar yaparak hükümetten beklentilerini açıkladılar.
Sektörünün temsilcileriyle bir araya gelerek durum değerlendirmesi yapan ETO Başkanı Metin Güler; devletin desteği olmadan hizmet sektöründeki firmaların mevcut şartlarda birkaç ay içinde kapanabileceğini ve on binlerce çalışanın mağdur olabileceğini söyledi.
Tüccar ve esnaf geçmiş
borçlarını bile ödeyemiyor
ETO Meslek Komiteleri üyeleri Başkan Metin Güler ile bir araya gelerek kapatılma veya kısıtlamadan dolayı yaşadıkları sorunları değerlendirdiler.
Yılın ilk çeyreğinde uygulanan kısıtlamalar ve işlerinin azalması nedeniyle tüccar ve esnafın geriden gelen borçlarını ödemekte zorluk çektiğini, devletin desteği olmadan tüccar ve esnafın kepenk kapatmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdiler.
Mevcut şartlar altında hizmet sektöründe faaliyet gösteren firmaların birkaç ay bile dayanamayacağı, sektör temsilcilerine nakdi destek verilmesinin hayati önem taşıdığının altı çizdiler.
* * *
ETO meslek komitesi üyelerinin değerlendirme toplantısı sonunda kamuoyuna yaptıkları açıklamada şu ifadeler dikkat çekici idi:
'Mevcut şartlarda firmalar birkaç ay içinde kapanır'
* * *
2 binden fazla firma ve 10 binlerce
çalışan mağdur olacak
ETO Başkanı Metin Güler de yaptığı açıklamada, tüccar ve esnafın yılın ilk yarısında başlayan pandemi ve beraberinde yaşanan kısıtlama tedbirleri nedeniyle büyük zorluklar yaşadığını belirterek, turizm faaliyetlerinin azalması ve üniversitelerin uzaktan eğitim kararı alması ile sebebiyle hizmet sektöründe işlerin durma noktasına geldiğini dile getirdi.
Tüccar ve esnafın 6 ay önce aldığı kredi borçlarını bile ödemekte zorluk çektiğini, yeni alınan kısıtlama kararıyla birlikte 2 binden fazla ETO üyesi firmanın ve bu firmalarda çalışan on binlerce kişinin zor durumda kalacağını da vurguladı.
Bunlar için acil destek paketinin hazırlanmasının önemine dikkat çekti.
'YILSONUNA KADAR DİYE'
YENİDEN DÜZENLENMELİ'
Yukarıda da belirttim.
2020 yılının Nisan ayından beri tüm dünyayı etkileyen koronavirüsten dolayı toplumun hemen hemen her kesimi kazançlarının ciddi oranda düşmesi, buna paralel olarak başta gıda ürünleri olmak üzere peş peşe gelen zamlar, dövizin artması küçük esnaf, emekliler ve dar gelirlileri çok büyük ölçüde etkiledi.
Faaliyetleri kısıtlanan veya durdurulan küçük esnaf işyeri kiraları, vergi, SSK, stopaj, elektrik, yakıt ve personel maaşlarını ödeyemez duruma geldi.
Kira, elektrik, su ve doğalgaz gibi borçları birikti ve ödenemez hale geldi.
Esnaf ve sanatkarlar artık umutlarını kaybetmeye başladı ve bazıları ise daha fazla zarara girmemek adına faaliyetlerini sonlandırmaya başladılar.
* * *
Bu konuda Esnaf Odaları Birliği Başkanı Ekrem Birsen de esnaf ve sanatkarların yaşadıkları sıkıntılar ile beklentilerini bir rapor haline getirerek Eskişehir milletvekilleri ile Türkiye Esnaf Sanatkarları Konfederasyonuna bakanlıklara iletilmesi için göndermiş.
Birsen'in bakanlıklardan taleplerinden bazıları şöyle:
'17 Kas 2020 — 7256 Sayılı Kanun ile yürürlüğe giren Maliye, SGK ve benzeri kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin kanunun hayata geçmesi ise, esnaf ve sanatkarlarımız için son derece önemli olmakla beraber, 31.08.2020 tarihinden önceki borçları kapsaması açısından tam olarak ihtiyaca cevap verememiştir.
Pandeminin esnaf ve sanatkarlarımız üzerindeki etkilerinin hafifletilmesi amacıyla, 31.08.2020 öncesi borçlar olarak düzenlenen uygulamanın 31.12.2020 tarihine kadar olan borçları kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmesi ve başvuru son tarihinin 28.02.2021 olarak değiştirilmesi son derece gereklilik arz etmektedir. Aynı şekilde, kamu bankalarına 31.12.2020 tarihine kadar olan kredi borçları ile elektrik, su, doğalgaz borçlarının da yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.'
* * *
Geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, dar gelirli vatandaşlar ile esnaflara destek ve hibe müjdeleri vermişti.
Pekcan, esnafa kira, elektrik, doğalgaz, su ödemeleri karşılığında belirlenecek miktarda hibe yardımında bulunulması için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile görüşmelerin sürdüğünü, esnafa ayrıca global firmalarla iletişime geçtiklerini belirterek, sosyal sorumluluk projeleri kapsamında da destek sağlanacağını söylemişti.
* * *
Ticaret Bakanı'nın bu sözleri küçük esnaf için umut ışığı olmuştu.
Bakan Pekcan'ın bu açıklamasının üzerinden bir hafta geçti.
Şimdi küçük esnaf ile dar gelirli vatandaşlar bakandan gelecek müjdeli haberi sabırsızlıkla beklemeye başladı.
Bakalım açıklanacak destek paketi ve hibeler esnafın ve dar gelirlilerin yarasına merhem olacak mı?

* * *

'Yasağı kaldıramayız'
Geçtiğimiz hafta içerisinde Eskişehirspor Sportif Direktörü Murat Daldık, Radyospor'a yaptığı açıklamada, 'Transfer yasağının kaldırılması için yönetim çalışıyor' demişti.
Daldık'ın açıklamasından sonra bende bu köşeden Eskişehirspor Kulübü Başkanı Mustafa Akgören'in gerek başkan seçildiği genel kurulda gerekse daha sonra yaptığı basın toplantılarında, 'para bulsak bile transfer tahtasını açmam. FİFA'da dosyaları bulunan ve kulübü çok büyük sıkıntıya sokan bu dosyaları temizlerim' sözlerini hatırlatarak eleştirmiştim.
Başkan Akgören'e de, 'Murat Daldık'ın bu konuşmalarından bilginiz var mı?' diye bu köşeden sormuştum.
* * *
Mustafa Akgören'e bazı spor muhabiri arkadaşlarda Eskişehirspor Sportif Direktörü Murat Daldık'ın 'Transfer yasağının kaldırılması için yönetim çalışıyor' açıklamasının doğru olup olmadığını sormuşlar.
Verdiği cevap şöyle:
'Elbette transferi açmak gönlümüzden geçiyor ama bugünkü maddi şartlarla, maddi imkansızlıklarla bu mümkün değil. Transferi açarsak öyle 10-15 tane futbolcuda almayız zaten. Aslında iyi bir takımımız var. Sadece bu takımı iyi yerlere getirecek daha etkili olabilecek 3-5 futbolcu alırsak tabi ki bu takım çok daha güzel yerlere gelir. Önümüzdeki sene çok daha farklı şeyler konuşabiliriz ama şu anki şartlarla transfer tahtasını açmak mümkün değil. Sadece gönlümüzde bu. Niyetimiz böyle. Transferi açma konusunda bir hamlemiz yok. Parasız nasıl hamle yapalım. Her şeyin başı para'.
* * *
Sportif Direktör Murat Daldıkbence külüp gerçeklerini öğrenmeden her şeye dalmamalı. Eskişehirspor Kulübü Başkanı Mustafa Akgören'in geçmişte 'transfer tahtasını kaldıramayız' diye yaptığı açıklamalardan sanıyorum bilgi sahibi değil!
Ancak başkanı zor duruma düşürecek bu tür açıklamalar yapmadan önce bilgilendirse, belki o hataya düşmeyecek.

* * *

Ne Kadar Talihlisiniz…
Ne kadar talihlisiniz, hiç düşündünüz mü?
Buzdolabınızda yiyecek bir şeyler, sırtınızda bir elbiseniz, başınızın üstünde bir çatı ve uyuyacak bir yatağınız varsa, bu dünyada yaşayan insanların yüzde yetmiş beşinden daha zenginsiniz demektir.
Cüzdanınızda paranız, bir yerlerde saklı altın ya da döviziniz varsa, dünyanın en varlıklı yüzde sekizi arasında olduğunuzu bilin.
Bu sabah kalktığınızda kendinizi sağlıklı hissettinizse, hafta sonunu göremeyecek milyonlardan daha talihli olduğunuz açıktır.
Eğer bir savaşın korkunçluğunu içinde yaşamamış, hapishanenin yalnızlığını tatmamış, işkence acılarına, açlık içinde kıvranmamışsanız, bu dünyada yaşayan beş yüz milyon insandan daha önde olduğunuzu unutmayın.
Anne ve babanız hala birbirleri ile evli ve hayattalarsa, bu şansa sahip çok ender evlatlardan olduğunuzu da bilin.
Yüzünüzde bir gülümseme ile başınızı dik tutabiliyorsanız, Allah'ın sevdiği kullarından birisi olduğunuza inanın. Çünkü hemen herkes bunu yapabilir, ama çoğu da yapmaz.
… Ve eğer bu yazıyı okuyabiliyorsanız, bu dünyada okuyacak hiç bir şeyi olmayan iki milyar insandan çok ama çok talihli olduğunuzu aklınızdan çıkarmayın.