Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a dayanılarak oluşturulan Reklam Konseyi, ilk toplantısını geçen hafta Ankara'da gerçekleştirdi. Reklam politikalarının oluşturulması ve uygulanması ile ilgili olarak; çağdaş iletişim uygulamalarını takip etmek, reklam sektörünün ve reklam denetim işlevinin geliştirilmesine yönelik araştırma ve çalışmalar yapmak, bu alanda görüş ve önerilerde bulunmak ve bu görüş ve önerileri ilgili mercilere iletmek amacıyla oluşturulan reklam konseyine, Reklamverenler, Reklam Ajansları ve Tüketici Federasyonları ile Ticaret Bakanlığı yetkilileri katıldı. Hemen hemen hepimizi ilgilendiren ve takip edilmesi gereken hususların tartışıldığı bir konsey olduğu kanaatindeyim.
'Sosyal medyadaki aldatıcı reklamlar tüketiciyi aldatmaya, kandırmaya ve hatta sağlığını da tehlikeye atacak bir şekilde bir virüs gibi yayılmaya devam ediyor. Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu ve RTÜK olarak yürütülen çok yoğun mücadeleye rağmen, ülkemizdeki yaklaşık 50 milyon kullanıcıya adeta vur-kaç usulü, yalnızca beş on liraya aldatıcı reklam yapmak mümkün. Yaklaşık beş yıldır sosyal medyadaki aldatıcı reklamları takip ediyoruz. Üç yıl önce Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen sosyal medyadaki aldatıcı sağlık reklamları toplantısında, bazı sosyal medya kuruluşlarının temsilcilerine bu örnekleri sunmuş ve birer mecra kuruluşu olarak sorumluluklarını yerine getirmelerini istemiştik. Ancak ne yazık ki aldatıcı reklamlar süratle çoğaldı. Bilinen kaliteli ayakkabı, tekstil ürünleri, saat gibi markaların taklitleri ile başlayan aldatıcılık, ağrı kesici kremlerden, cinsel güç arttırıcı macunlara ve hatta ders çalışma akıl hapı denilen ürünlere kadar giderek yaygınlaştı. Daha sonra yakıt tasarrufu yaptığı iddia edilen cihazlar, kaporta çiziği giderdiğini iddia eden kalemlere kadar akla hayale gelmeyen konularda bu tür reklamlar artmaya başladı. Bu firmalar birkaç gün yayında kalarak adeta 'vur kaç' usulü ile binlerce tüketiciyi aldatmaya devam etmektedirler. Ülkemizdeki 50 milyon insanın girdiği bu mecralar, ne yazık ki bir mecra kuruluşu olarak görev ve sorumluluğunu yerine getirememekte, yalnızca şikayet üzerine bu tür reklamların yayınlarını ancak birkaç gün sonra silebilmektedir. Dürüst sanayici, reklamveren ve reklam ajanslarının da kontrolsüz şekilde büyüyen bu aldatıcı sektörden rahatsız olduklarını biliyoruz, o yüzden yasa gereğince aldatıcı reklamları yayınlayan mecra kuruluşlarına da artık para cezası uygulanmasını isteyeceğiz. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Ticari Reklam Başlıklı; 61.maddesi'nin 7. bendi bilindiği üzere aldatıcı reklam yayınından mecra kuruluşlarını da sorumlu tutmuştur. Bu nedenle aldatıcı reklamı tüketiciye ulaştıran sosyal medya kuruluşları da para cezası ile cezalandırılmalıdırlar. Sosyal medya kuruluşları, bir reklamın aldatıcı olup olmadığını kontrol ettikten sonra yayınlamalıdırlar. Bu nedenle konuyu, reklamveren ve reklam ajansları ile de birlikte ele alacağız. Sosyal medya kuruluşlarında yayınlanan aldatıcı reklamlar kadar, özellikle TÜRKSAT üzerinden, birçok sürekli olarak logolarını değiştirerek yayın yapan televizyon kanalı, özellikle bitkisel ilaçları ve kremleri geçersiz ve aslı olmayan sağlığa iyi gelir iddiaları ile satmaya devam etmektedirler. Gece saat 24.00'ten sonra yayınlanan reklamlarda açık saçık görüntülerle, cinsel gücü arttırdığı iddia edilen ve içlerine 'sildenafil' ilaç etken maddesi karıştırılan kuvvet macunları pazarlanmaktadır. Tarım Bakanlığı'nın yaptığı gıda denetimlerinde ortaya çıkartılan ve içine ilaç etken maddesi katıldığı anlaşılan bu tür ürünler, halkın sağlığı ile oynamaya devam etmektedir. RTÜK tarafından verilen ağır para cezalarına ve lisans iptallerine rağmen, bu kanallar her türlü aldatıcı ürünü, pazarlamaya devam etmektedir. Kamuoyunda sağlık konusunda tanınmış öğretim üyelerinin de görüntüleri kullanarak bu tür ürünleri satmaya devam etmektedirler.'
Reklam Konseyine tüketiciler adına katılan Tüketici Dernekleri Federasyonu Genel Başkan Vekili Sinan Vargı'nın açıklamaları böyle. Ortada birçok açıklama var ancak kayda değer olanının bu olduğunu düşünüyorum. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a dayanılarak oluşturulan Reklam Konseyi'nin görev ve yetkilerini hatırlatma anlamında topluma katkı sağlayacak çok önemli bilgiler ve tespitler var. 7'den 70'e hepimizin üzerinde algı ve baskı unsuru oluşturan reklamlar için yapılan bu açıklamaların dikkate alınması ve vur-kaçlı sponsorlu reklamların son bulması hepimiz için önemli bir fayda sağlayacaktır!..