HONG KONG GRİBİ (HONG KONG FLU)
Hong Kong Gribi, 1968 - 1969 arasında dünya çapında yaklaşık bir milyon insanı öldüren 2. kategoriye ait grip salgınıdır. Hastalığa neden olan A tipi H3N2 virüsü, birden fazla alt tipe sahip olan virüslerin bir araya gelerek orijinalinden farklı bir virüs ortası çıkması olarak tanımlanan Antijenik sapma nedeniyle H2N2 virüsünden türedi. Hastalık ilk kez Hong Kong'ta ortaya çıktığı için Hong Kong gribi olarak adlandırıldı.
Yeni virüs kuş gribi virüslerinden biri olan H2N2'nin genlerini içeriyordu. Hastalığın belirtilerinin ortaya çıkması 4-5 gün arasında değişiyordu ve hastalık nedeniyle ölüm olasılığı 65 yaşında üzerindeki kişiler için daha yüksekti. Salgın ilk defa 13 Temmuz 1968 tarihinde Hong Kong'ta görüldü. Temmuz 1968 sonralarında ise salgın Vietnam ve Singapur'da hastalık rapor edildi. Eylül ayında virüs salgını, Filipinler, Kuzey Avustralya, Avrupa, Kaliforniya'ya yayıldı. Virüs ABD'nin Vietnam savaşından dönen birliklerinin ülkeye girişine kadar ABD'de yaygın değildi. 1969 yılında salgın Japonya, Afrika ve Güney Amerika'ya sıçradı. Hong Kong'un geniş nüfus yoğunluğu nedeniyle virüs iki hafta içerisinde birçok insana bulaştı. Salgının yayılması Temmuz 1968 ve Aralık 1968 tarihleri arasındaki altı aylık süreçte hızlansa bile dünya çapındaki ölümler Aralık 1968 ve Ocak 1969 tarihinden sonra hızlandı. 1968 yılında ABD'deki salgınların artmasından bir ay sonra virüs aşısı bulundu. Hong Kong nüfusunun yaklaşık %15'i (500.000 kişi) salgından etkilendi. A tipi H3N2 virüsü 1969 yılı sonu, 1970 yılı başı ve 1972 yıllarında tekrardan ortaya çıktı.
HIV/AIDS
AIDS, HIV (insan bağışıklık yetmezliği virüsü) etkeni nedeniyle insanlarda bağışıklık sisteminin çökmesine neden olan bulaşıcı bir hastalık. HIV bağışıklık sistemine yavaş yavaş nüfuz ederek vücudun enfeksiyonlara karşı direncini yok eder ve bireyi çeşitli rahatsızlıklara karşı korunmasız hale getirerek sonunda ölümüne sebebiyet verir. Birçok ünlü isim bu hastalığa yakalanmış olmasına rağmen cinsel yolla bulaştığından gizli tutulmuştur. Birleşmiş Milletlerin 2016 yılında yayınladığı bir rapora göre, HIV ile yaşayan ve tam tedavi uyumu/başarısıyla HIV ilaç tedavisi kullanan bireyler için yaşam beklentisi, HIV negatif yani HIV taşıyıcısı olmayan bireylerle tamamen aynı seviyededir.
SARS
Şiddetli akut solunum yolu sendromu, insanları etkileyen, şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsünün (SARS-CoV) neden olduğu solunum yolu sendromudur. Kasım 2002 ve Temmuz 2003 tarihleri arasında Hong Kong'da başlayan SARS salgını neredeyse pandemik hale gelmiş ve dünya çapında 8 bin 422 vaka ve 916 ölüm görülmüştür. Dünya Sağlık Örgütü ölüm oranını yüzde 10,9 olarak açıklamıştır. Haftalar içinde SARS erkeni 2003 yılının başlarında Hong Kong'dan 37 ülkede yayılmıştır. Bugün itibarıyla, 2003 yılı Haziran ayında görülen son enfekte insan vakası (2004 yılında laboratuvar kaynaklı bir enfeksiyon durumu göz ardı edilirse) ile SARS yayılması tamamen önlenmiştir. Ancak, SARS hastalığının (çiçek hastalığı aksine) eradike edildiği iddia edilmemektedir. Bazı hayvan popülasyonlarında hala doğal ana rezervuar olarak mevcut olabileceği ve gelecekte insan nüfusunun içine tekrar dönebileceği düşünülmektedir. DSÖ'nün bildirdiğine göre SARS hastalığının fatalite hızı; 24 yaş ve daha gençlerde yüzde 1 altında, 25 - 44 yaş arası yüzde 6, 45 - 64 yaş arası yüzde 15, 65 yaş ve üzerinde yüzde 50 olarak görülmektedir. Karşılaştırma için, İnfluenza'dan ölüm hızı yaklaşık yüzde 0,6 (özellikle yaşlılarda) dolaylarındadır. Ancak yeni suşların şiddetli salgınları durumunda yüzde 33 gibi yüksek değerlere de çıkabilir. SARS hastalığı 2016 yılında sadece Ukrayna'da 319 kişinin yaşamını yitirmesine sebep oldu.
MERS
Mers Virüsü solunum yoluyla bulaşır. Ortadoğu ülkelerinde ortaya çıkan ve öldürücü SARS hastalığının türevi olduğu saptanan Ortadoğu Solunum Sendromu (MERS) olarak isimlendirildi.
MERS virüsü, SARS'a neden olan virüsün de içinde bulunduğu coronavirüs ailesine mensup. MERS semptomları (akciğer enfenksiyonu, ateş, öksürük, solunumda güçlük) SARS ile benzeşiyor ancak MERS böbreklerde rahatsızlığa da yol açıyor. Bu arada MERS virüsü SARS'tan 8 kat daha güçlü ve tehlikelidir.
Hastalığınızın sebebinin insan corona virüsü olup olmadığını anlamak için laboratuar testleri yapılabilir. Ama çoğu zaman insanlar hafif rahatsızlıklar yaşadıkları için bu testlere ihtiyaç duyulmaz. Ayrıca her laboratuarda da bu testler yaygın olarak bulunmayabilir. Laboratuarda yapılan temel testler şunlardır: Hücre kültüründe virüs izolasyonu, PCR (polymerase chain reaction), insan corona virüs antikorları için serolojik test. Serolojik test için kan örneği gerekir. Burun ve boğaz swabları insan corona virüsleri için en iyi numunelerdir.
İnsan corona virüsleri ile oluşan hastalıklar için spesifik bir tedavi bulunmamaktadır. Corona virüsle enfekte olan insanların çoğu kendiliğinden iyileşir. Semptomları azaltabilmek için ağrı kesiciler, ateş düşürücüler kullanılabilir (çocuklara aspirin verilmemeli), boğaz ağrısı ve öksürük için oda nemini arttıran cihazlar kullanılabilir ya da sıcak bir duş alınabilir. Bol bol sıvı alıp evde kalıp dinlenilmelidir.
Editör: TE Bilisim
