YARDIMA MUHTAÇ KALDIK
Birçok oda başkanının pandemi süresinde sesini çıkarmadığını öyleyen Lokantacılar Odası Başkanı Bahar Bilen, 'Ne hikmetse biraz siyasete mi davrandılar veya biraz sessiz kaldılar. Halbuki su bu süreç haklarımızı savunma günümüzdü çünkü çok sıkıntılı bir süreç geçirdik. Yani esnaf teşkilatı böyle bir sıkıntıya hiç düşmedi. Bugüne kadar yani 100 yıllık bir teşkilat, 1000 yıllık Ahi Evran geleneğinden gelen bir teşkilat bugüne kadar hiç el açmadı. Maalesef bu pandemi de el açmak zorunda kaldı. Ramazan kolilerine muhtaç kaldık. Dolayısıyla su süreçte oda başkanları sesini çıkarmalıydı. Çünkü yasalar nezdinde ne kadar savunmasız kaldığımız ortaya çıktı. Bu süreçte devlet bize destek oldu ama çok yetersizdi. Üyelerinin hakkını savunan oda başkanları başarılı oldular' dedi.
BORÇ FAİZİ ANAPARAYI GEÇTİ
Lokantacılar Odası Başkanı Bahar Bilen, 'Kesinlikle bu anayasanın 173 üncü maddenin açılımı yapılmalı. Yani bu olmaz. Olmazlarımızdan için dedim ya bugüne kadar biz içeride açmadık. Devletten herhangi bir talepte bulunmadık. Bu pandemi sürecinde devlet bizi ne kadar korur, nereye kadar kolay, nasıl kollar yani bunun açılımı olmalı. Bizim dışımızda ekonomik kaygısı olan hiçbir grup olmadı. Bizim çalışanlarımız kısa çalışma ödeneğinden yararlandılar 1.500-2000 lira arası maaş para aldılar ama esnaf hiçbir şey alamadı. Düşünün bu arada stopajlarımız yüzde 20'den 10'a düşürüldü. Niye biz ödedik ona onu da anlamış değilim. Bu da esnafın üzerinden artık indirilmeli alınmalı yani çünkü biri oradan kira gelir elde ediyor, kazanç elde ediyor. Stopajı ben veriyorum herkes ödesin vergisini. KDV'ler yüzde 1'e inmişti kısa bir süreliğine. Tekrar mutlaka yüzde 1'e inmeli. Toptan satış ve perakende satış arasında farklar var. Bunlar giderilmeli. İnsanları zor durumda bırakıyor. Halbuki yüzde bire düşürmüş olsalar, her şeyin normal akısında gitse herkes vergisini verecek. Hiç kimse kayıt dışı başvuramayacak. Bu hileye zorluyor esnafımızı aslında. Bunu isletmeci ya kendi üstleniyor ya da müşteriye yüklüyor. Bu adaletsizlik ortadan kalkmalı bununla ilgili bir çalışma yapması lazım. Bunu mutlaka bekliyoruz. Devlete bu süreçte çok vergilerimizle birlikte çok borçlarımız birikti. Kredi ile kredi kapatmaya çalışırken borçla borç kapatmaya çalıştık. Dolayısıyla burada devlet yeniden bir yapılandırma, son bir kere bir tane yapılandırma yapmalı. Faizler ana parayı geçmiş durumda. Burada faizlerini silerek anapara üzerinden ödenebilir. Makul bir taksit süresiyle son bir yapılandırmayaparak esnafı rahatlatmalı, hibe krediler hibe vermeyi çok sevmiyor hükümetimiz ama en azından faizsiz krediler vermis olsalar, süreçte bizi o bile bizi rahatlatacak' diye konuştu.
HARÇLIĞIMIZ ÇIKIYOR
Esnafta toparlanma sürecinin başlamadığını belirten Bilen, 'Toparlanma süreci yok ama en azından cebimize bir harçlık giriyor. En azından elektriğimizi, suyumuzu ödemeye başladık. Doğal gazımız ödemeye başladık. Çalışan personelin cebine bir miktar para verilmeye başladık. Boynumuz bükük değil en azında ama devlete olan borçlarımız su anda onları düşündüğümüz yok düşünmüyoruz zaten. Yani elektriği, doğalgazı personelin maaşını verdik mi başarılı kılıyoruz kendimizi' dedi.
YANSITMAK ZORUNDAYIZ
Son zamların esnafı zorladığını anlatan Başkan Bilen, 'Alım gücümüzü bir de vatandasın alım gücünü düşünürsek, yani bize çok sıkıntı yarattı bu zamlar; bir zarar yazıyor çünkü satışımızı düşürdü, kar marjımızı da düşürdü. Hal böyle olunca cirolar düştü. Ödemekte çok sıkıntılar yasıyoruz. Bazı yerlerde görmüş, biraz daha is yapıyorlar ama çoğunlukta sıkıntılı. Bu ay mesela 550 - 600 lira gelen faturalar önümüzdeki ay 700 ila 800 lira gelir veya bu ay 2 bin gelen elektrik önümüzdeki ay 3 bin liranın altında gelmez. Gelen zamları yansıtmak zorundayız çünkü dedim ya önümüzü göremiyoruz. Yani yarın ne olacağımız belli degil. Yarın neyle karşılasacağımız belli degil. Yani gelen zamları mutlaka yansıtıyoruz' dedi.
3 YILDIR ESNAFA ZAM YOK
Lokantacılar Odası Başkanı Bahar Bilen, 'Birlik başkanı ile sürtüşmemizin sebeplerin de bu yani zaman zaman 6 ayda bir güncelliyoruz artık tefe tüfe oranlarına göre mesela ben 2018 yılının Haziran ayında zam almışım 3 sene 2021 yılına kadar 2020 yılının son ayına kadar hatırlıyorsunuz. Esnafımıza isin bu 3 sene zarfında hiçbir zam gelmedi hükümet hiç mi zam yapmadı. Ondan sonra çıktı birlik başkanımız diyor ki iste bu sene pandemiden dolayı biz iste kalktığımızda şirin gözükmek için iste esnafımıza vermeme kararı aldık. Bir fedakarlık yapacağız ya hükümet yetkililerine seslen onlar zam yapmasınlar yani simdi senkimin başkanısın?' dedi.
UZUN VADELİ DESTEK BEKLİYORUZ
Lokantacılar Odası Başkanı Bahar Bilen, 'Bizim dükkanlarımız maliyetli dükkanlar. Dükkanı kapatmakla bitmiyor. Yani o içerideki o demirbaşı alıp bir yere taşımak mesele ama bir depo lazım vs o da maliyet dolayısıyla ucuz pahalı bir şekilde devretmeye çalışıyor. Burada hükümetimiz destek vermeli, faizsiz krediler olmazsa olmaz. Uzun vadeli yani; ödeyebileceğiniz şekilde. Çünkü esnaf kefaletten krediler aldık. Ama ödemekte sıkıntı çekiyoruz, ertelendi. O da yük getirdi aslında. Mesela sunu bekliyorduk; 8 ay ertelendi. 8 ay sonra normal taksitlerimizi öderiz diye düşündük ama maalesef devlet alacağından vazgeçmiyor' seklinde konuştu.
EKONOMİYE ZARAR VERİYOR
Son yapılan zamların korsan üreticiyi tetiklediğini belirten Bilen, 'Merdiven altı bir sürü üretimler vs. ile alkol ürünlerinde biliyorsunuz alkol yasak sağlığa yasak ama mesela iste bakkal bayilerde saat 10 yasası geldi. Biliyorsun 10'da kapatıp gidiyorlar. Ne oldu? Korsanı tetikledi. Yani bir sürü arabalar filan isleri arkasında korsan dağ bayır satanlar. Evlere servis türedi. Bu ülke ekonomisine zarar. Milli gelir aslında; her şeye zarar yanı bir de ne sattıkları belli değil. Ne şartlarda üretildiği belli değil. Bizde de simdi mesela geliyor. Vatandaş ya geleceğiz ama çok pahalı. Ben gelirken yanımda iste sunu getirebilir miyim iste başka bir ürünü getirebilir miyim diye soruyor. İnsanlar pazarlık yapıyor. Yani son zamanlarda pazarlık yapmaya başladılar veya 4 kişi gelirsek bize ne yazar. Kaç para tutar vs. önceden bütçeyi oluşturuyor ona göre geliyor' dedi.
REKABET ÇOĞALDI
Orantısız çoğalma nedeniyle rekabetin arttığını anlatan Bilen, 'Rekabet artınca müşterilerimiz bu isi çok iyi kullanmaya başladılar. Dolayısıyla bu orantısız çoğalmanın önüne geçilmeli. Devlet esnafını korunma ve kollayıcı tedbirleri alır dediğimizde iste buradan geçiyor yani. Bu orantısız çoğalmaları, o nüfusa oranlı işyerleri olmalı. Aynı cinsten isletmeler arasında mesafeler olmalı, para kazanmamızı sağlamalı. Devlet mantıkta; vergisini versin borçlanması hiç önemli değil. Kimsenin ticareti engellenemez mantığıyla davranıyorlar. Ama bu da doğru bir şey değil. Çünkü devlet kendi alanında kamuda planlama yaparken nüfus oranına göre okulu yapıyor, camisini ona göre yapıyor, parklarını ona göre yapıyor. Bizde de aynı şekilde kontrol altına alınabilmesi lazım. Lokantaların da aynı şekilde açılmasını mutlaka sağlamalıyız. Çünkü bunun sonu yok' ifadelerini kullandı.
DEVLET KORUYUCU TEDBİRLER ALMALI
Ruhsat konusunda belediyelerin de yasalara uygun hareket etmek zorunda olduğunu söyleyen Bilen, 'Belediye bunu demiyor yani bu yasalar nezdinde ne kadar savunmasız olduğumuzu bundan bahsediyorum. Aslında tam da bu yani devlet koruyucu ve kollayıcı tedbirleri almalı derken iste tam da biz bunun istiyoruz. Nüfusa oranlı is yerleri, yani aynı cinsten is yerlerinin arasında mesafeler olmalı ama belediye buna karar veremiyor. Karar verme merci Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin yasa çıkması lazım. Yani burada devlet esnaf ve sanatkarı koruyucu ve kollayıcı tedbirleri almalı' dedi.
GELEN ZAMLARA YETİŞEMİYORUZ
Ekonomik krizin etkilerinden bahseden Bilen, 'Simdi 2018-2019 ekonomik krizlerinin; 2019'da çok ciddi bir kriz vardı. 2020 yılına umutla ile girdik toparlıyoruz. Mart
Ocak'tan iyi olacak Temmuz Ağustos'tan söyle olacak sloganlarıyla giderken pandemi ile tanıştık. Pandemi… Böyle bir şey görmemiştim daha önce. Bundan sonra ne ile karşılaşacağımızı bilemiyorum ama su gelen zamlara yetişemiyoruz. Yani bu zamlar bizi nereye götürüyor,
nereye taşır, nasıl olur yani böyle çok umutlu değiliz. Yani biz istikrar istiyoruz artık. Dolar 20 lira olacaksa
21 olsun, 100 lira olsun. Çok önemli degil ama ben yarın alacagım ürünü aynı fiyata almak istiyorum' dedi.
MEKANLAR ESKİSİ KADAR DOLU DEĞİL
Eskişehir'deki vaka artış hızı hakkında konuşan Oda Başkanı Bahar Bilen, 'Şehrin genelinde böyle bir rehavet var. Hastanelere bakmaklazım belki de yani hastanelerde doluluk diğer illere göre vaka sayısı yüksekti ama hastanelerimiz o kadar dolu değil diğer illere göre. Bağışıklık kazandık bu konuda. Ama mekanlarda öyle tahmin ettikleri gibi çok dolu değil' diye kaydetti.
ESNAF ODALARINDA DEĞİŞİKLİK OLMALI
'Birlik başkanlığına aday olur musunuz?' Sorusunu yanıtlayan Bilen şunları söyledi: 'Bu soru için erken diye düşünüyorum. Çünkü oda seçimleri daha bitmedi, o da mart ayının sonuna kadar sürüyor. Simdi kamuoyunda böyle bir beklenti var, algı var. Tabi bu hoşuma gitmiyor değil gidiyor. Esnaf odaları birliğinde bir metal yorgunluğu var. Yani esnaf odaları birliği başkanımız artık bizim sorularımıza cevap veremez hale gelmiş. Orada ayrıştırarak, ötekileştirerek yani siyaset yaparak olmamalı. Kime hizmet ediyorsun? Miladını tamamlamış, dolayısıyla böyle bir beklenti var ama bu önümüzdeki süreçte ben aday değilim, hiç bir yerde böyle beyan vermedim. Ama çoğunluk bana böyle bir görev tebliği ederse seve seve kabul ederim. Bu görevi layığı ile yerine getirebileceğime de inanıyorum. Esnaf odalarında bir değişiklik mutlaka olmalı. Eskişehir bunu hak etmiyor.'
BU GÜNLERİ ATLATACAĞIZ
'Esnaf arkadaşlarıma sabırlar diliyorum' diyen Lokantacılar Odası Başkanı Bahar Bilen, zamlar nedeniyle daha temkinli davranacaklarını belirterek 'Bu günleri hep birlikte göğüsleyeceğiz. El birliği ile bu isin üstesinden geleceğiz. Sosyal mesafe kurallarına, pandemi kurallarına uyarak. Ası olmayan meslektaşlarım mutlaka asılarını olun. Çalışan personelleri mutlaka asılarını olsunlar. Çünkü sıkıntılı bir süreçten geçiyoruz. Tabi halkımız da bize bizimle birlikte hareket etmeli bize kulak vermeli, onlar da asılarını olmalı' seklinde konuştu.
Editör: TE Bilisim
