Türkiye,
16 Nisan günü,
Belki de tarihinin en önemli kararlarından birini verecek…
1961 Anayasası
1982 Anayasası,
Siyasi yasakların kalkmasına yönelik 1987 yılındaki referandum…
Sonrasında 1988, 2007 ve 2010 Anayasa değişikliği referandumları…
16 Nisan 2017, yedinci referandum olacak…
1961 ve 1982'de Anayasa'nın tamamına ilişkin olsa da, hiçbir referandumun konusu, bugünkü kadar önemli değildi…
Çünkü hiç biri,
Cumhuriyetin temel niteliklerine dokunmuyor,
Yasama, yürütme, yargı erkleri üzerinde bu denli değişikliğe gitmiyordu…
16 Nisan'da yapılacak referandumda evet sonucu çıkarsa eğer,
Sistem mi değişir, tümüyle rejim mi değişir bilmem,
Ancak ülkenin yönetim biçiminin temelinden değişeceği açık…
***
Dünyada pek çok ülkede başkanlık sistemi uygulanıyor...
Kaddafi zamanında Libya'da,
Saddam zamanında Irak'ta da başkanlık rejimi vardı…
Uzakdoğu'da, Güney Amerika'da hem tarihsel süreç içinde hem de şu an başkanlık sisteminin uygulandığı ülkeler var…
Ancak,
Örnek alınabilecek ve böyle bir sistemin doğru sonuçlar yaratacağına ikna olmamızı sağlayacak yalnızca 2 örnek var…
ABD ve Fransa örnekleri…
ABD'de tam başkanlık, Fransa'da ise yarı başkanlık sistemleri uygulanıyor…
Fransa'da devlet başkanı yanında başbakan ve bakanlar kurulu da var…
Bir nevi, iki başlı bir yürütme…
Ancak böyle bir sistemin Fransa'da sorunsuz yürümesinin en büyük güvencesi 'uzlaşma kültürü…'
***
Bizdeki sistem ise,
Uzmanlara göre, dünyada başka bir örneği olmayan 'Türk usulü başkanlık sistemi…'
Uzlaşma kültürünün, ülke tarihinde hiç olmadığı kadar yıprandığı bir dönemde bu işin içinden nasıl çıkılacağına yönelik ciddi rahatsızlıklar var…
Denge-fren sistemi,
ABD ya da Fransa'daki gibi, sağlıklı ve güçlü kılınabilseydi eğer, bugün yapılan itirazların çoğunun önü kesilebilirdi…
Örnek mi?
Fransa'da cumhurbaşkanı Anayasa Mahkemesi'nin 9 üyesinden 3'ünü seçiyor…
Türkiye'ye getirilmek istenen yeni sistemde ise,
Cumhurbaşkanı 15 üyeden 12'sini seçecek…
Sonra da o Anayasa Mahkemesi'nden Cumhurbaşkanının her türlü tasarrufuna, iş ve işlemlerine yalnızca hukuk ve adalet penceresinden bakmasını bekleyeceğiz…
***
Evet ya da Hayır...
Hangi tercih kazanırsa kazansın,
Bu ülke insanları olarak birlikte yaşamaya devam edeceğiz…
Birçok olayda,
Birlikte sevinecek, birlikte üzüleceğiz…
Ama,
Herkes için hukuk,
Herkes için adalet idealinden hiçbir zaman vazgeçmeyeceğiz…
16 Nisan'dan önce de, sonra da…