Basın İlan Kurumu (BİK) Genel Müdürü Cavit Erkılınç, internet haber sitelerinin arama motorlarıyla kurduğu ilişkiye dair dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Erkılınç, bu ilişkinin uzun süredir tek taraflı bir kazanç sağladığını ve birçok internet haber sitesinin "kaybedenin vazgeçmekten korktuğu" Concorde Sendromu yaşadığını ifade etti.
Diyarbakır Kayapınar Halk Kütüphanesi’nde düzenlenen bölge toplantısında konuşan Erkılınç, Diyarbakır, Batman, Bingöl, Mardin, Muş, Siirt ve Şırnak’ta görev alan gazete ve internet haber siteleriyle bir araya geldi. Toplantıya BİK Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Akçakoca ve Diyarbakır Bölge Müdürü Ali Nuhoğlu da katıldı.
“Devlet desteğini artırmak istiyoruz, ancak sürdürülebilirlik esas”
Toplantıda paylaşılan verilere göre, Diyarbakır Bölge Müdürlüğü’ne bağlı 40 gazete ve 22 internet haber sitesi, 2025’in ilk üç ayında toplam 33 milyon 148 bin 477 TL destek aldı. Bu rakamın 32 milyon 669 bin 720 TL’si resmî ilan, 478 bin 757 TL’si reklam gelirinden oluştu.
Erkılınç, bu tutarların artmasını istediklerini ancak en büyük önceliklerinin sürdürülebilirlik olduğunu vurguladı. “Her yıl binlerce ilanı farklı gerekçelerle kaybediyoruz” diyen Erkılınç, gazetelerin satış rakamlarındaki düşüş ve etki gücünün zayıflamasının önemli bir problem olduğunu belirtti.
“Mesleğin gerçek sahipleri olarak sizler, tırnak içinde söylüyorum aranızdaki yanlışları düzeltmediğiniz veya çemberin dışına çıkarmadığınız müddetçe yol alamayacağımızı özellikle vurgulamak istiyorum.”
“İyi niyetimize rağmen yanıltma peşindeler”
İnternet haber sitelerine ilişkin düzenlemelere de değinen Erkılınç, 2022’de yapılan Basın Kanunu değişikliğiyle bu sitelerin süreli yayın kapsamına alındığını hatırlattı.
“2022 yılında ‘özgür basını susturamazsınız’ manşetleriyle mücadele ede ede Basın Kanununu değiştirerek internet haber sitelerinin süreli yayın kapsamına alınmasını sağladık...” sözleriyle başlayan açıklamasında, mevzuatın geniş katılımla oluşturulduğunu belirtti.
Ancak buna rağmen bazı haber sitelerinin trafik verileri, kadro ve mekân düzenlemelerinde Kurumu yanıltmaya çalıştığını ifade eden Erkılınç, özellikle bazı gazetelerin kendi haber siteleri üzerinden hatalı uygulamalar yaptığını söyledi.
“Kötü alışkanlıklarınızı gözbebeğimiz olan yeni mecraya taşımayın” uyarısına rağmen bu girişimlerin yaşandığını ekledi.
“Yönetmeliğe uyulsaydı, bunların hiçbirisi yaşanmayacaktı”
Arama motorlarının algoritmalarında yaşanan değişikliklere değinen Erkılınç, bu durumun sorumluluğunun BİK’e yüklenemeyeceğini vurguladı.
“Kurum olarak biz şuna bakarız: Haber sitesi mevzuatımızda yer alan kurallara uyuyor mu, şartları yerine getiriyor mu, bunları yaparken sahteciliğe veya aldatmaya yönelik eylemleri var mı? Bunun ötesindeki her konu bizim dışımızdadır.”
Algoritma değişikliklerine dair yeterince hazırlık yapılmadığını belirten Erkılınç, birçok sitenin içerik özgünlüğü, güvenilirlik ve bilgi derinliği gibi konularda zayıf kaldığını dile getirdi.
“Bizim mağdur sitelerimiz ne yapıyor; neredeyse 2 gün arayla ‘Hurda araçta ÖTV indirimi’, 3 gün arayla ‘Emekliye zam müjdesi’ başlığı atıyor...”
“Arama motorları ile kurulan ilişkide tek taraf kazanıyor”
Genel Müdür Erkılınç, bazı haber sitelerinin arama motorlarında üst sıralarda çıkabilmek için ciddi reklam harcamaları yaptığını söyledi ve bu yöntemin sürdürülebilir olmadığını belirtti.
“Çok bilindik sözdür ama ifade edeyim: Taşıma suyla değirmen dönmez” diyerek, arama motorlarının zamanla daha fazla ücret talep edeceğini ve sitelerin buna bağımlı hale geleceğini ifade etti.
“Geçmişte markanızı tutundurmak, okurun ürününüze talepte bulunmasını sağlamak yerine başkasının vasıtasıyla, belki de sırtına basarak büyümek üzerine yaptığınız planlar geldi sizi vurdu. Çıkmak, kaçmak isteseniz de artık kurtulamıyorsunuz.”
Bu düzenin, uzun vadede internet yayıncılarını daha da zora sokacağını vurgulayan Erkılınç, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
“Özetlemek gerekirse birçok internet haber sitesinin arama motorları ile geçmişten bugüne kurduğu ilişki yayınlarımız yönüyle çarpıktır, gerçekte tek tarafın kazandığı, yayınlarımızın kaybettiği bir düzendir. Önümüzdeki tabloyu adeta kaybedenin vazgeçmekten korktuğu Concorde Sendromuna benzetiyorum. Şu veciz sözle konuşmamı tamamlamak istiyorum: Yanlış trene bindiğinizde ilk istasyonda inmeye çalışın, çünkü mesafe ne kadar artarsa, dönüş maliyeti de o kadar artar.”
Bölge toplantıları tamamlandı
Antalya’dan başlayan ikinci tur bölge toplantıları Adana, Gaziantep, Malatya ve son olarak Diyarbakır’daki buluşmalarla tamamlandı. Toplantılar, gazetecilik mesleğinin dijital dönüşüm sürecine ışık tutarken, resmi ilan sistemine dair beklentiler ve sorunların sahadan dinlenmesine de olanak sağladı.
