New York’ta BM 80. Genel Kurulu kapsamında düzenlenen İklim Zirvesi 2025, ülkelerin Ulusal Katkı Beyanlarını (NDC) BM’ye sunma sürecinde hareketlilik sağlasa da ortaya konulan hedeflerin yetersiz olduğu yönünde eleştiriler öne çıktı.
Zirvede, Paris İklim Anlaşması çerçevesinde ülkelerin her 5 yılda bir sunmakla yükümlü oldukları NDC 3.0 raporlarının yıl bitmeden tamamlanması gerektiği vurgulandı. Şimdiye kadar 47 ülke raporlarını sunarken, yaklaşık 150 ülkenin ise yıl sonuna kadar bu süreci tamamlaması bekleniyor.
AA’nın Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) “Climate Watch Data” verilerinden derlediği bilgilere göre, NDC raporlarını sunan ülkelerin küresel karbon emisyonundaki toplam payı yüzde 25’te kalırken, henüz raporlarını vermeyen ülkelerin payı yüzde 75 olarak belirlendi.
ÇİN VE HİNDİSTAN BEKLEMEDE
Küresel emisyonların yüzde 25,3’üne sahip Çin henüz raporunu sunmazken, yüzde 11,2 payla ikinci sıradaki ABD geçen yıl aralık ayında raporunu BM’ye iletti. Yüzde 7,5’lik paya sahip Hindistan, yüzde 6,1’lik paya sahip Avrupa Birliği ve yüzde 3,7’lik paya sahip Rusya da raporlarını henüz sunmadı.
Zirvede ABD temsil edilmezken Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 2035’e kadar net sera gazı emisyonlarını yüzde 7-10 azaltacaklarını duyurdu. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise AB’nin 1990’dan bu yana emisyonlarını yüzde 40 düşürdüğünü, iklim finansmanında da desteği artıracaklarını açıkladı.
Rusya, 2035’e kadar emisyonlarını 1990 seviyelerinin yüzde 65-67’si oranında azaltmayı hedeflediğini bildirdi. Hindistan’dan ise herhangi bir temsilci zirvede söz almadı.
“GELİŞMİŞ ÜLKELER 2050'YE DEĞİL 2035-2040'A ODAKLANMALI”
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, küresel karbon nötrlüğün en geç 2050’de sağlanması gerektiğini belirtti. Kurnaz, şunları söyledi:
“Gelişmiş ülkelerin 2035-2040 aralığında net karbon salmayan ekonomiler haline gelmesi gerekiyor. Oysa gelişmiş ülkeler, kendilerini diğer ülkelerle bir tutarak 2050 hedefi koyuyorlar. Bu, son derece yetersiz ve bunun da doğal sonucu bir iklim felaketi olacaktır.”
“DİŞE DOKUNUR TEK AÇIKLAMA ÇİN'DEN GELDİ”
Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi’nden Dr. Ümit Şahin, zirvenin beklentilerin altında kaldığını ifade ederek, “Dişe dokunur tek açıklama Çin’den geldi ama o da potansiyelinin altında bir taahhüt sundu.” dedi.
Şahin, enerji dönüşümünün sürmesine rağmen bu gidişatla 1,5 derece sınırının aşılacağını, dünyanın 3 derece ısınacağı bir geleceğe doğru ilerlediğini söyledi. “AB’nin bile NDC sunmamış olması, Trump’ın politikalarının küresel iklim gündemini ciddi şekilde sarstığını gösteriyor. ABD’den artık kimse umutlu değil, engel olmamaları yeter.” ifadelerini kullandı.
