"Makes" Kelimesinin Temel Anlamı
"Makes", İngilizcede "make" fiilinin üçüncü tekil şahıs (he, she, it) için geniş zaman çekimidir. "Make", temel olarak "yapmak, üretmek, oluşturmak" gibi anlamlara gelir. "Makes" kullanıldığında ise özneye bağlı olarak şu şekillerde çevrilebilir:
She makes delicious cakes. → O, lezzetli pastalar yapar.
This situation makes me happy. → Bu durum beni mutlu eder.
Hard work makes success possible. → Sıkı çalışma başarıyı mümkün kılar.
Görüldüğü gibi "makes", bir şeyi gerçekleştirmek, meydana getirmek veya bir durum yaratmak anlamlarına gelir.
TDK Sözlüğünde "Makes" Kelimesi Var mı?
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde doğrudan "makes" kelimesi yer almaz çünkü bu kelime İngilizce kökenlidir. Ancak, "make" kelimesinin Türkçe karşılığı olarak "yapmak, etmek, üretmek" gibi fiiller kullanılabilir. Yani "makes" kelimesini tam olarak Türkçeye çevirdiğimizde, "yapar", "meydana getirir" veya "sebep olur" gibi ifadeler uygun olabilir.
Makes" Kelimesinin Kullanımı ve Anlamları
"Make" fiili ve onun çekimi olan "makes", farklı bağlamlarda değişik anlamlara gelebilir. İşte bazı yaygın kullanımları:
a) Oluşturma, Yapma, Üretme Anlamında Kullanımı
He makes furniture. → O, mobilya yapar.
She makes her own clothes. → O, kendi kıyafetlerini diker.
b) Bir Duruma Sebep Olma Anlamında Kullanımı
Music makes me feel relaxed. → Müzik beni rahat hissettirir.
The cold weather makes us sick. → Soğuk hava bizi hasta eder.
c) Zorunluluk veya Mecburiyet Anlamında Kullanımı
My boss makes me work late. → Patronum beni geç saatlere kadar çalıştırıyor.
The teacher makes us write an essay. → Öğretmen bize kompozisyon yazdırıyor.
Makes Bulmak Ne Demek?
Türkçede "makes bulmak" diye bir ifade kullanılmaz. Ancak, bu ifade yanlışlıkla "make" kelimesinin anlamı ile "bulmak" fiilinin karıştırılmasından kaynaklanıyor olabilir. Eğer İngilizce "make" fiilinin "bulmak" anlamına geldiği düşünülüyorsa, bunun yanlış bir kullanım olduğunu söylemek gerekir.
Eğer kast edilen şey "make up" (uydurmak, telafi etmek) veya "make out" (anlamak, algılamak) gibi ifadelerse, bunların farklı anlamları vardır:
He makes up stories. → O, hikayeler uydurur.
I can’t make out what he is saying. → Ne söylediğini anlayamıyorum.
Bu nedenle, "makes bulmak" ifadesi yerine, cümlede anlatılmak istenene uygun farklı bir kelime veya fiil kullanılmalıdır.
Makes ile İlgili Örnek Cümleler
Daha iyi kavrayabilmek için "makes" kelimesinin geçtiği bazı örnek cümleleri inceleyelim:
She makes beautiful paintings. → O, güzel tablolar yapar.
This song makes me happy. → Bu şarkı beni mutlu eder.
Reading books makes you smarter. → Kitap okumak seni daha zeki yapar.
Bu örneklerden de görüldüğü gibi "makes", bir eylemi gerçekleştirme, bir duruma sebep olma veya bir şeyi meydana getirme anlamında kullanılır.
Osmanlıca Kökeni ve TDK Üzerinden Anlamı
"Makes" kelimesi İngilizce bir terim olmasının yanı sıra, Osmanlıca kökenli bir kelime olarak da karşımıza çıkmaktadır. Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre, bu kelimenin bazı Türkçe karşılıkları bulunmaktadır. Değişik kelime ve kelime gruplarıyla anlamlandırmak mümkündür.
TDK'ye göre "makes" kelimesi şu anlamları taşıyabilir:
- Yansıma yeri
- Ayna
Bu bağlamda, "makes" kelimesi bir şeyin yansıdığı, görüldüğü ya da yansıtıldığı bir alan olarak değerlendirilebilir. Ayna anlamında kullanılması, özellikle eski Türkçe veya Osmanlıca metinlerde görülebilecek bir durumdur.
