Mayıs ayında üretici ile market fiyatları arasındaki en yüksek farkın yüzde 283 ile sivri biberde görüldüğünü açıklayan Bayraktar, bu ürünü yüzde 278 ile kuru soğan, yüzde 217 ile kuru fasulye, yüzde 213 ile nohut ve yüzde 203 ile kuru incirin takip ettiğini belirtti.
“Üreticide 13 TL olan sivri biber markette 49 TL’ye, 5 TL olan kuru soğan 19 TL’ye, 33 TL olan kuru fasulye ise 105 TL’ye satıldı” diyen Bayraktar, aradaki uçurumun üreticiye büyük zarar verdiğini ifade etti.
Market ve Üretici Fiyatlarında Dalgalanma
Bayraktar, Mayıs ayında markette yer alan 36 ürünün 17’sinde fiyat artışı, 19’unda ise fiyat düşüşü gözlendiğini belirterek, “Limon ve elma yüzde 22 artışla en çok zamlanan ürünler olurken, sivri biber yüzde 49 gerilemeyle en çok ucuzlayan ürün oldu” dedi.
Üretici cephesinde ise 28 ürünün 8’inde fiyat artışı yaşandığını, 13’ünde ise fiyatların düştüğünü belirten Bayraktar, sivri biberin üretici fiyatının yüzde 72 düşerken, limonun yüzde 112,5 yükseldiğini vurguladı.
Bu dalgalanmalarda bayram öncesi talepler, hasat dönemleri, tarla arzı ve iklim koşullarının (özellikle zirai don) etkili olduğunu da ekledi.
Tarımsal Girdi Maliyetleri Yükselişte
Bayraktar, çiftçilerin en büyük sorunlarından birinin artan girdi maliyetleri olduğunu belirterek, Mayıs ayında amonyum sülfat gübresinde yüzde 4,9, üre gübresinde yüzde 2,3 artış, buna karşın amonyum nitrat gübresinde yüzde 0,5 düşüş yaşandığını aktardı.
Yıllık bazda ise üre gübresi yüzde 46,2, DAP gübresi yüzde 36,9 zamlandı. Diğer girdilerdeki artışlar ise şöyle oldu:
Elektrik: %47,08
Tarım ilaçları: %14,94
Mazot: %13,9
Süt yemi: Aylık %2,7 – Yıllık %26,4
Bu maliyetlerin üreticiyi ciddi şekilde zorladığını ifade eden Bayraktar, “Girdi fiyatlarındaki kontrolsüz artış, üretimden vazgeçmeye yol açabilir” uyarısında bulundu.
Dünya Süt Günü'nde Acı Gerçek: Üretici Kazanmıyor
1 Haziran Dünya Süt Günü kapsamında hayvancılık sektörüne dikkat çeken Bayraktar, Türkiye’nin süt üretimindeki dünya sıralamasını hatırlatarak, koyun sütünde 2’nci, keçi sütünde 6’ncı, inek sütünde 9’uncu sırada olduğunu söyledi.
2024 yılında çiğ süt üretimi yüzde 4,7 artarak 22,5 milyon tona ulaşsa da üretici gelirinin düşüklüğü nedeniyle sektörün alarm verdiğini belirtti.
Bayraktar, “Avrupa'da 100 litre süt 50-57 avroya alınırken, Türkiye’de bu rakam sadece 37 avro. Üretici tavsiye fiyatı olan 17,15 TL’yi dahi alamıyor, Haziran’da çiftçinin eline ortalama 16,32 TL geçti” dedi.
Süt-Yem Paritesi Alarm Veriyor
Bayraktar, süt üreticisinin en önemli gelir-gider göstergesi olan süt/yem paritesinin 1,14’e gerilediğini ve bunun son 2 yılın en düşük seviyesi olduğunu belirtti.
"Paritenin ideal seviyesi 1,5 olmalı. Mevcut durumda üretici zararına üretim yapıyor. Bu sürdürülemez" diyen Bayraktar, çiğ süt fiyatlarında istikrar ve maliyet kontrolü çağrısında bulundu.
“Süt Üretimi Sürmeli, Çiftçi Kazanmalı”
Bayraktar son olarak, artan maliyetlerin ve düşük çiğ süt fiyatlarının hayvancılık sektörünü tehdit ettiğini vurgulayarak, şu çağrıyı yaptı:
“Süt üretiminin devamı için üretici kazançlı çıkmalı, girdi fiyatları mutlaka kontrol altına alınmalıdır. Aksi halde hayvancılık sektörü üretimden çekilir, bu da gıda güvenliğini tehdit eder.”
