Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı “2024 yılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri Araştırması”na göre, Türkiye’de AR-GE harcamaları 2024’te bir önceki yıla kıyasla 274 milyar 279 milyon lira artarak 651 milyar 822 milyon liraya ulaştı. Gayrisafi yurtiçi AR-GE harcamasının GSYH içindeki payı ise yüzde 1,46’ya yükseldi.
AR-GE harcamalarının yüzde 64,8’ini mali ve mali olmayan şirketler karşılarken, yükseköğretim kurumları yüzde 30,9, genel devlet ve kar amacı olmayan kuruluşlar ise yüzde 4,3 pay aldı. Harcamaların en büyük kalemi personel giderleri oldu ve toplam AR-GE personeli sayısı tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 310 bini aştı. Bu personelin yüzde 34,2’si kadınlardan oluşurken, yüzde 30,6’sı doktora veya eşdeğeri eğitim düzeyine sahip.
Bölgeler itibarıyla AR-GE harcamalarının en yüksek olduğu yer İstanbul olurken, bunu Ankara ve Kocaeli bölgesi izledi. Şirketlerde yapılan AR-GE harcamalarının yarısından fazlası 250 ve üzeri çalışanı olan AR-GE merkezlerinde gerçekleşti. İmalat sanayisinde yüksek teknoloji faaliyetlerinde yapılan harcamalar, toplam AR-GE harcamasının yüzde 46,9’unu oluşturdu.
Dolaylı AR-GE teşviklerinin şirketlerin harcamalarındaki payı 2015’te yüzde 14,8 iken 2024’te yüzde 25,1’e yükseldi. Aynı dönemde mali ve mali olmayan şirketlerin AR-GE harcaması 11,2 milyardan 422 milyar liraya çıktı.
Bu veriler, Türkiye’nin AR-GE’ye yaptığı yatırımların son yıllarda önemli bir ivme kazandığını ve hem personel hem de teknoloji açısından güçlendiğini ortaya koyuyor.
