Küresel enerji piyasalarında soğutma talebi hızla artarken, tüketicilerin en verimli klima teknolojilerini tercih etmemesi enerji tasarrufunun önünde büyük bir engel oluşturuyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve diğer uluslararası kaynaklardan derlenen verilere göre, 2019’dan bu yana satılan tüm klimalar en yüksek verimlilik sınıfında olsaydı, veri merkezlerinin artan enerji talebi önemli ölçüde dengelenebilirdi.
IEA'nın “Enerji Verimliliği 2025” raporunda, binalardaki elektrik talebinin en hızlı büyüyen kaynağının soğutma olduğu ve 2000’den bu yana yıllık yüzde 4’ün üzerinde artış gösterdiği ifade edildi. Raporda, mevcut politika standartlarının teknolojik gelişmelere yetişememesi nedeniyle klima talebinin büyük kısmının düşük verimli cihazlarla karşılandığı vurgulandı.
Politika boşlukları küresel ilerlemeyi yavaşlatıyor
Enerji verimliliğindeki küresel ilerlemenin 2025’te hızlanması bekleniyor; ancak ülkeler, COP28’de belirlenen yıllık verimlilik artışı hedefinden hâlâ uzak. Küresel birincil enerji yoğunluğunun 2025’te yüzde 1,8 iyileşmesi öngörülürken, bu oranın hedefin yarısından düşük kaldığı bildirildi. Sanayi sektörü ise verimlilik artışını yavaşlatan başlıca alanlardan biri olarak öne çıkıyor.
Cihaz ve ekipmanlara yönelik politika düzenlemelerinin mevcut en verimli teknolojilere uyum sağlayamaması, düşük verimli ürünlerin pazarda baskın olmasına yol açıyor. Ayrıca elektrik talebinin toplam enerji talebinden 2-3 kat daha hızlı artması ve bazı bölgelerde yenilenebilir kaynakların yetersiz kalması, ülkeleri verimsiz fosil yakıt üretimine yönlendiriyor.
Enerji verimli yatırımlar artıyor
Buna rağmen enerji verimli teknolojilere yapılan yatırımlar artmaya devam ediyor. IEA verilerine göre, son kullanım verimliliği yatırımlarının 2025 sonunda yaklaşık 800 milyar dolara ulaşması bekleniyor; bu, yıllık yüzde 6’lık bir artış anlamına geliyor.
Verimlilik önlemlerinin emisyonları azaltmada, enerji güvenliğini artırmada ve tüketicileri yüksek maliyetlerden korumada en etkili politika araçlarından biri olduğunu vurgulayan IEA, 2010’dan bu yana uygulanan önlemlerin küresel emisyonları yüzde 20 düşürdüğünü, fosil yakıt ithalatını da yaklaşık yüzde 20 azalttığını kaydetti.
Raporda, cihaz standartlarının sıkılaştırılması ve endüstriyel düzenlemelerdeki boşlukların kapatılmasının, önümüzdeki 10 yılda uluslararası iklim ve verimlilik hedeflerine ulaşmak için kritik önemde olduğu belirtildi.
Küresel klima talebi artıyor
Market Research Future raporuna göre, 2024’te küresel klima pazarının değeri bir önceki yıla kıyasla yaklaşık yüzde 4 artışla 30,58 milyar dolara ulaştı. 2035’te pazarın 45 milyar doları aşması bekleniyor.
Sustainable Energy for All raporunda, 2,4 milyar orta gelirli tüketicinin düşük verimli soğutma cihazlarını tercih etme eğiliminde olduğu vurgulandı. UNICEF verilerine göre, 2030 itibarıyla 500 milyon kişi yılda en az 30 gün aşırı sıcaklara maruz kalacak ve 2050’ye kadar her saniye 10 yeni klima satılması bekleniyor.
Japonya Soğutma ve Klima Endüstrisi Derneği (JRAIA) raporuna göre, küresel klima talebi geçen yıl yüzde 6 artarak 131,6 milyona ulaştı. Çin 49,7 milyon adetle dünya talebinin yüzde 38’ini oluştururken, Hindistan’ın başını çektiği Asya yüzde 12 ile en hızlı büyüyen bölge oldu.
