Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarafından yayımlanan "2025 Dünya Ticaret Raporu", yapay zekanın (AI) küresel ticaret üzerindeki dönüştürücü etkilerini gözler önüne seriyor. Rapora göre, yapay zekanın getirdiği verimlilik artışı ve maliyet düşüşleri, 2040 yılına kadar küresel mal ve hizmet ticaretini yüzde 37'ye varan oranlarda büyütebilir. Ancak, bu büyümenin adil ve kapsayıcı olması için kritik önlemlerin alınması gerektiği vurgulanıyor.
YAPAY ZEKANIN TİCARET ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Verimlilik Artışı: Yapay zeka, karmaşık düzenlemelere uyumu kolaylaştırarak ve süreçleri otomatikleştirerek şirketlerin verimliliğini artırıyor. Özellikle dijital hizmetler alanında bu etkinin en belirgin şekilde görüleceği belirtiliyor.
Ticaret Hacmi: Raporda, yapay zeka için gerekli olan donanım ve yazılımların küresel ticarette önemli bir yer tuttuğu ve 2023 yılında bu ürünlerin ticaret hacminin 2,3 trilyon dolar seviyesine ulaştığı bilgisi veriliyor.
Ekonomik Potansiyel: Yoksul ülkelerin teknolojik olarak arayı kapatması halinde, yapay zekanın küresel ticareti ciddi oranda artırabileceği öngörülüyor. Bu potansiyelin gerçekleşmesi, ancak hedefli yatırımlar ve kapsayıcı politikalarla mümkün olacak.
EŞİTSİZLİK UYARISI: DİJİTAL UÇURUM DERİNLEŞİYOR
DTÖ'nün raporu, yapay zekanın getirdiği fırsatların yanı sıra potansiyel risklere de dikkat çekiyor. Raporda, dijital altyapı, teknoloji ve yetenekli işgücünün hala birkaç yüksek gelirli ülkede yoğunlaştığına işaret edilerek, bu durumun mevcut eşitsizlikleri daha da derinleştirebileceği belirtiliyor.
DTÖ Genel Direktörü Ngozi Okonjo-Iweala, yapay zekanın ticaret maliyetlerini düşürme ve üretkenliği artırma potansiyelinin büyük olduğunu kabul etmekle birlikte, bu teknolojiye erişimdeki dengesizliğin altını çizdi. Okonjo-Iweala, proaktif politika önlemleri ve daha güçlü uluslararası işbirliği olmadan, yapay zekanın zengin ve yoksul ülkeler arasındaki uçurumu azaltmak yerine daha da derinleştirebileceği konusunda uyardı.
Bu durum, hükümetlerin yapay zekaya geçiş sürecini dikkatli bir şekilde yönetmeleri gerektiğini ve eşitsizlikleri önlemek için eğitime yatırım yapmalarının hayati önem taşıdığını ortaya koyuyor.
