Mücadelenin devam ettiği bu günlerde koronavirüsle ilgili Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Mehmet Kızılinler'in de görüşlerini aldık. Merak edilen bir konuya değinen Kızılinler, 'Veteriner hekimlerin özellikle aşının geliştirilmesi başta olmak üzere pek çok noktada etkin hizmetleri olacak' dedi.
Salgın sürecini yakından takip ediyor musunuz? Bu süreci takip ederken hangi yayın organlarından faydalanıyorsunuz? (Gazete, televizyon, sosyal medya vs.)
Koronavirüs salgını artık hayatımızın bir parçası oldu. Hepimizin en önemli önceliği salgından korunmak olduğundan dolayıdır ki; gelişimini farklı medya kanallarından hatta uluslararası düzeyde takip ediyorum. Bu anlamda gazeteler, televizyon kanalları ve radyolar ile bilimsel yayınlar kullandığım araçlar. Sosyal medya artık hayatımızın parçası olmakla beraber korona salgını dahil tüm konularda paylaşılan her şeyle ilgili mutlaka daha sağlıklı bir kaynaktan doğrulatmak gerektiğini düşünüyorum.
DOĞRULANMADI
Sizce koronavirüs salgını nedeniyle evcil hayvan sahipleri kaygılı mı?
Koronavirüs salgını sebebi ile hayvan sahiplerinin bazen kendilerinden hayvanlarına ve bazen de hayvanlarından kendilerine virüs buluşabileceği ile ilgili kaygıları olabiliyor. Her iki kaygıda şu an için doğrulanmamış ve bilimsel niteliği olmayan kaygılar. Ama şu gerçek ki pet hayvanlarımızla her zaman mutlaka çok iç içe olmamak ve sosyal mesafeyi onlarla da korumak farklı hastalıklarla ilgili de önemli olabilecektir.
Bir veteriner hekimi olarak koronavirüs salgınından korunmak amacıyla ne gibi tedbirler aldınız?
Viral hastalık endemileri ve epidemeleri meslek yaşantımızda belki de en fazla karşılaştığımız durumlar olduğundan önlem almak konusunda çok tecrübeli olduğumuzu söyleyebilirim. Özellikle koronavirüs salgınından sonra pek çok meslek grubunun belki de önemini yeni algıladığı iş yeri dezenfeksiyonu, maske, eldiven vb. önlemler zaten bizim çalışma rutinimizde olan şeyler. Ama yine de çalışmalarımızda sosyal mesafe kuralını biraz daha ön planda tutmaya çalıştığımız söylenebilir.
COVİD-19 virüsünün hayvanlardan bulaştığına dair yayılan iddialarla ilgili pek çok açıklama yapıldı. Sizin de konu hakkında görüşlerinizi alabilir miyiz?
Koronavirüsün başlangıç noktasının yaralar olduğu bu konudaki en son açıklama. Ama şu an evcil hayvanlarımızdan bize geçmesi ya da korona pozitif insanlardan hayvanlara geçmesi gibi bir durum olduğu konusunda bilimsel bir veri bulunmamakta.
AŞIYI AKSATMAYIN
Evinde evcil hayvan besleyen kişilerin salgın sürecinde dikkat etmesi gereken konular var mı?
Evlerinde pet hayvanı besleyen vatandaşlarımızın rutin aşı programlarını aksatmamaları, beslenme programlarını her zaman ki gibi uygulamaları gerekiyor. Sadece kendi sağlıkları için dışarı çıkarma sürelerini bir miktar kısaltabilirler.
Koronavirüs hastası kişilerin hayvanlarla teması sakıncalı mı?
Koronavirüs enfeksiyonu insanlarda çok yeni, henüz tam olarak tanımlanabildiğini düşünmüyorum. Bundan dolayı bu süreçte özellikle koronavirüs pozitif insanların insanlardan olduğu gibi hayvanlardan da uzak durması, sosyal mesafeyi koruması gerektiği kanaatindeyim.
GEVŞEME VAR
Toplumumuzun salgını yeterince ciddiye aldığını düşünüyor musunuz?
Özellikle havaların iyileşmesi ile birlikte koronavirüs enfeksiyonuna karşı önlem alma ile ilgili, dışarı çıkma konusunda insanlarda bir gevşeme olduğunu görüyorum. Bu beni endişelendiriyor. Bence henüz toplum koronavirüsü ya da virüs pandemisinin ne demek olduğunu tam olarak idrak edemedi.
Salgın sürecinde yetkililer tarafından sık sık 'Evde kal' çağrıları yapılıyor. Siz evde kaldığınız süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sağlık meslek grubu çalışanı olduğumdan bu süreçte henüz evde kalma fırsatı bulamadığımdan evde kalma ile ilgili ya da kazandırdığı alışkanlıklarla ilgili yorum yapmamın yanlış olabileceğini düşünüyorum.
Bireysel olarak vatandaşların aldığı ve hükümet tarafından toplum için alınan önlemleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu sürecin atlatılmasında insanların evde kalmalarının çok önemli olduğunu düşünüyorum. Hafta sonu sokağa çıkma yasaklarını önemsenmekle birlikte, başlangıçta en az 14 gün olmak üzere sürecin gidişine göre daha uzun süreli sokağa çıkma yasağının gerekli olduğunu düşünenlerdenim.
.jpeg)
SÜRPRİZ OLMADI
Koronavirüse karşı aşı çalışmaları devam ediyor. Bu süreçte Ankara ve Erciyes üniversitelerinden iki Türk veteriner hekimin, koronavirüse karşı geliştirilecek aşının ilk basamağı olan virüsü izole etmeyi başardığı açıklandı. Siz bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?
Biz veteriner hekimler zoonoz hastalıklar ki; insanlarda hastalık yapan tüm hastalık etkenlerinin yüzde 61'i zoonozdur, kontrolünde ve özellikle viral zoonozlar konusunda ki; korona viral bir zoonozdur, oldukça tecrübeliyiz. Bu anlamda aşı çalışmasının ilk aşaması olan virüs izolasyonunu Türkiye'de yapan iki ekibin yani Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesinden Prof. Dr. Aykut Özkul ve Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesinden Prof. Dr. Aykut Özdarendeli ve ekibi olması benim için sürpriz olmadı. Hatta Sayın Özdarendeli hocamız bu süreçte virüsün gen haritasını da çıkarttı. Veteriner hekimlerin özellikle aşının geliştirilmesi başta olmak üzere pek çok noktada etkin hizmetleri olacaktır diye düşünüyorum.
ÖZLÜK HAKKI ALAMADIK
Dünyada da veteriner hekimlerin çalışmaları var mı? Sizce bu süreçte veteriner hekimleri de hak ettiği değeri görüyor mu?
Dünyada koronavirüs mücadelesinde başarılı olan Almanya ve Çin başta olmak üzere pek çok ülkede veteriner hekimlerin çok daha etkin olarak görev yaptığını görebilirsiniz. Fakat Türkiye'de hala veteriner hekimlerin hizmetlerinin halk sağlığı için öneminin doğru şekilde anlaşılmadığını ve dolayısı ile mesleğimizin hak ettiği yerin oldukça gerisinde değerlendirildiği görüşümdeyim. Özellikle sağlık meslek grubu olmamıza rağmen diğer sağlık meslek gruplarından tek istisna olarak özlük haklarımızı alamıyor olmamız; bu süreçte diğer sağlık meslek gruplarına sağlanan yetersiz de olsa maddi paketlerin içerisinde yer almıyor olmamız ve en son sağlık çalışanlara şiddete karşı Meclis'te kabul edilen yasanın kapsamı içerisine alınmamış olmamız bunun en önemli göstergesi. Korona enfeksiyonuna rağmen görevlerin başında çalışmaya devam eden meslektaşlarımızı bu durumun çok üzdüğünü de bir kere daha ifade etmek gerek.
SIKI UYGULANMALI
Koronavirüs salgını işlerinizdeki yoğunluğun artmasına neden oldu mu?
Koronavirüs enfeksiyonu sebebi ile gerek işlerimizin yoğunluğu ve gerekse tahsilat yapma konusunda problemlerimiz olduğu kesin. Tabi bu anlamda toplumun her kesimi gibi bizimde merkezi hükümetten geniş kapsamlı bir ekonomik paket beklentimiz bulunmakta.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Belirtmek istiyorum ki bu süreç özellikle önlemlerin sıkı bir şekilde uygulanması ile ancak en az kayıpla atlatılabilir. Başta veteriner hekimi camiası olmak üzere aşı konusunda önemli çalışmalar yapılıyor. İnsanlarımız çok gerekmedikçe dışarı çıkmayarak ve gerekli önlemleri uygulayarak bu sürecin geçmesini beklemeliler. Basit temizlik hijyen kuralları ile maske kullanımı ve sosyal mesafenin korunması bile hastalıkla mücadele açısından çok önemli.
Editör: TE Bilisim
