İnönü Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Zeki Boyraz, enerji depolama sorunuyla birlikte nadir elementlerin dünya genelinde stratejik bir konuma yükseldiğini söyledi.
Enerji Depolama Sorunu Nadir Elementleri Gündeme Taşıdı
Prof. Dr. Boyraz, teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte dünyada enerji depolama ihtiyacının arttığını belirterek, bu durumun nadir elementlere olan ilgiyi artırdığını ifade etti. Elektrikli araç bataryalarından cep telefonu teknolojilerine kadar birçok alanda bu elementlerin kritik rol oynadığını vurgulayan Boyraz, “Teknolojideki değişimle birlikte madencilik ve enerji depolama kavramları artık birlikte anılıyor. Dünyada aslında bir enerji depolama sorunu başladı” dedi.
“Çin, Nadir Elementlerde Tekel Konumuna Geldi”
Dünyadaki nadir element rezervlerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Boyraz, Çin’in bu alanda tekel konumuna geldiğini belirtti. Boyraz, “Toprak elementi ya da nadir element diye adlandırılan bu kaynaklar, artık ülkelerin stratejik gündeminde. Çin, bu nitelikli toprak elementlerinin yüzde 38’ine sahip. Onu yüzde 26 ile Vietnam, ardından Brezilya, Rusya, Hindistan ve Avustralya izliyor. Bu elementler, geleceğin enerji teknolojilerinde belirleyici olacak” diye konuştu.
Eskişehir ve Malatya-Kuluncak’ta MTA Sondaj Çalışmaları Yürütüyor
Türkiye’deki rezerv durumuna da değinen Prof. Dr. Boyraz, Eskişehir ve Malatya-Kuluncak bölgelerinde Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü tarafından önemli sondaj çalışmalarının yürütüldüğünü söyledi. “Eskişehir’de Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmuş Nitelikli Toprak Elementleri Enstitüsü var. Malatya-Kuluncak ve çevresinde de nitelikli toprak elementlerinin olduğu biliniyor. MTA yaklaşık dört yıldır bu bölgelerde yoğun sondaj çalışmaları yürütüyor” ifadelerini kullandı.
“Uranyum ve Toryum Stratejik Konumda”
Bu elementlerin stratejik madenler statüsünde bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Boyraz, yalnızca devlet eliyle işletilebildiklerini belirtti. “Eti Madencilik bu alanda çalışmalar yürütüyor, özel sektörün bu madenleri işletmesi mümkün değil. Özellikle uranyum ve toryum enerjinin geleceğinde kritik rol oynuyor. Uranyum işletilebilir düzeyde, ancak toryum henüz aynı kolaylıkta çıkarılamıyor. Bu elementlerin işlenmesi yüksek teknoloji gerektiriyor” dedi.
“Malatya, Madencilikte Önemli Bir Potansiyele Sahip”
MTA’nın Türkiye genelinde madencilik üzerine yaptığı araştırmaların önemine de değinen Boyraz, Malatya’nın bu çalışmalarda özel bir yere sahip olduğunu söyledi. “MTA’nın Malatya’da bir bölge müdürlüğü bulunuyor ve bu kurumun yürüttüğü araştırmalar, Malatya’nın madencilik potansiyelini daha da ön plana çıkarıyor” ifadelerini kullandı.
