Türkiye’de 1 Nisan 2026’da kullanıma sunulması planlanan 5G teknolojisi, şehir yönetiminden ulaşım sistemlerine, enerji verimliliğinden vatandaşların günlük yaşamına kadar geniş bir yelpazede değişim yaratacak. Bu alanda öncülük eden kurumlardan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), 15 Nisan 2024’ten bu yana kampüsünde 5G altyapısını kullanıyor. Üniversite, akademi ve özel sektör işbirliğiyle yürütülen çalışmalarla Türkiye’nin 5G’ye geçiş sürecine katkı sağlıyor.
ŞEHİRLER DAHA VERİMLİ, GÜVENLİ VE DUYARLI OLACAK
İTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Lütfiye Durak Ata, 5G’nin yüksek bant genişliği, ultra düşük gecikme süresi ve yoğun bağlantı kapasitesiyle şehirleri daha akıllı hale getireceğini vurguladı. Ata, 5G altyapısı sayesinde veri toplama, büyük veri analizi, yapay zeka ve karar destek sistemlerinin gelişeceğini belirterek, “Bu teknoloji şehirleri daha verimli, güvenli ve duyarlı hale getirecek. Akıllı şehirler vizyonumuzda 5G hızlandırıcı rol oynayacak.” dedi.
5G’nin, trafik yönetiminde araçlar, altyapılar ve yayalar arasında anlık iletişim sağlayarak trafik akışını dinamik biçimde yöneteceğini ifade eden Ata, bu sistemin kazaları azaltacağını söyledi. Enerji alanında da önemli bir rol üstleneceğini belirten Ata, “Yüksek bağlantı kapasitesiyle akıllı şebekelerin gelişmesi, enerji üretiminden tüketime kadar her aşamada verimliliği artıracak.” dedi.
AFET YÖNETİMİNDE KRİTİK ROL
5G teknolojisinin afet yönetiminde de devrim niteliğinde yenilikler getireceğini vurgulayan Ata, erken uyarı sistemlerinden orman yangını sensörlerine kadar kritik verilerin gecikmesiz iletileceğini belirtti. Ata, “Afet anında ağ dilimleme özelliği sayesinde kesintisiz ve garantili iletişim kanalları oluşturulabilecek.” ifadelerini kullandı.
KENTSEL DÖNÜŞÜM VE SİBER GÜVENLİKTE YENİ BİR ÇAĞ
5G’nin şehirlerin dijital ikizlerinin oluşturulmasına da olanak tanıyacağını belirten Ata, “Binaların durumu sensörlerle izlenecek, şehir planlaması veriye dayalı hale gelecek. Bu sayede daha sürdürülebilir kentler inşa edilebilecek.” dedi. Veri güvenliği konusuna da değinen Ata, akıllı şehirlerde milyonlarca cihazın güvenli iletişim kurabilmesi için güçlü şifreleme, kimlik doğrulama ve düzenli yazılım güncellemelerinin zorunlu olduğunu vurguladı.
6G VE YAPAY ZEKA DESTEKLİ AĞLAR YOLDA
Ata, mobil haberleşmede yaklaşık her 10 yılda bir yeni teknolojiye geçildiğini belirterek, 2030’larda 6G ve yapay zeka destekli ağların hayatımıza gireceğini söyledi. “5G’nin ardından, 6G sistemlerde ultra bağlantılı yapılar, uydu destekli ağlar ve yeniden konfigüre edilebilir akıllı yüzeyler gündeme gelecek. Bu da haberleşmeyi daha akıllı ve verimli hale getirecek.” dedi. İTÜ Ayazağa Yerleşkesi, 5G ağına sahip ilk kampüs olma özelliğini taşıyor. Üniversitede otonom otobüs sürüş testleri, cihazlar arası haberleşme projeleri ve çevresel izleme sistemleri 5G altyapısı üzerinden yürütülüyor.
Ata, “5G Teknoloji Kampüsü sayesinde hem akademik araştırmalar hem de sanayi testleri için güçlü bir merkez oluşturduk.” diye konuştu.
