'Köy Enstitüleri' ile ilgili yasanın TBMM'de kabul edildiği tarih olan 17 Nisan 1940 tarihinin eğitim tarihimizde çok önemli bir yeri var.
Cumhuriyet tarihimizin en önemli ve en dramatik devrimlerinden birisi olan Köy Enstitüleri; kuruluşlarının üzerinden 74 yıl, kapatılmalarının üzerinden 60 yıl geçmesine rağmen beyinleri, bellekleri ve yürekleri etkilemeye devam ediyor.
Bakmayan siz birilerinin(!) o güzelim eğitim kurumlarına kara kurumlar çalmaya çalışmalarına…
Aklıyla ve yüreğiyle bilime ve demokrasiye bağlı olan duyarlı yurttaşlarımız Köy Enstitülerinin anısına ve ilkelerine sahip çıkıyor.
Köy Enstitülerinin 74. Kuruluş Yıldönümü'nü yaşadığımız şu günlerde, benim son 25 yıldır üzerinde en çok yoğunlaştığım ve KESİT köşesinde en çok irdelediğim bu konuyla ilgili duygu ve düşüncelerimi yine sizlerle paylaşabildiğim için mutluyum.
Bir Cumhuriyet Destanıdır Köy Enstitüleri
Kuruluş yasası 17 Nisan 1940'ta çıkarılan Köy Enstitülerinin temelinde, 1936 yılında açılan 'Eğitmen Kursları' ve 1937 yılında kurulan 'Köy Öğretmen Okulları' yatmaktadır.
Daha doğrusu bu temelde, genç Atatürk Cumhuriyetinin çağdaş eğitim umutları/projeleri vardır.
Çünkü son 74 yıldır Köy Enstitüleri konusunda yazılıp çizilen ve söylenen olumlu/olumsuz değerlendirmeleri sıyırıp attığımızda, elimizde şu eğitim ilkeleri kalıyor: 'Laik, demokratik, bilimsel ve kamusal eğitim…'
Bu ilkeler, bilim ve demokrasinin yani çağdaş Cumhuriyet hedeflerinin ortaya koyduğu eğitim ilkeleridir.
Onun için Köy Enstitüleri destanının temelinde yatan esas güç, 'bilim ve demokrasiyi rehber edinen Cumhuriyet'tir.
Nitekim Köy Enstitülerini kapatanlar da Cumhuriyetimizi bilim ve demokrasi yolundan saptıranlar olmuştur…
Bir Dünya Örneğidir Köy Enstitüleri
Köy Enstitüleri sadece Türkiye eğitim tarihinde değil, dünya eğitim tarihinde de derin olumlu izler bırakmıştır.
Köy Enstitüleri sisteminin 1951 yılında UNESCO tarafından 'gelişmekte olan ülkelere tavsiye edilmesi' bunun açık örneğidir.
Köy Enstitülerinde üççeyrek asır önce benimsenen ve uygulanan 'laik, demokratik, bilimsel ve kamusal eğitim' ilkeleri, aslında günümüze de ışık tutuyor. Çünkü o ilkeler çağdaş eğitimbilim öğretisinde çoğunlukla kabul görmektedir.
O ilkeleri yaşama geçirmek için Köy Enstitülerinde geliştirilen 'yaparak ve yaşayarak öğrenme' yöntemleriyle 'yerelden ulusala ve evrensele…' stratejisi de bugün evrensel eğitim ilkeleri konumundadır.
Köy Enstitüleri ve Eskişehir
Bilindiği gibi ESKİŞEHİR'de kurulan 'Çifteler Köy Enstitüsü', Köy Enstitülerinin gerek kuruluş aşamasında gerekse program ve uygulama etkinliklerinde önemli bir merkez ve ilk örnek olmuştur.
Diğer yandan Eskişehir, son 24 yıldan beri 'Köy Enstitülerinin Kuruluş Yıldönümlerinin değerlendirilmesi' açısından da Türkiye çapında önemli bir yer edinmiştir.
1990 Yılında Köy Enstitülerinin 50 Kuruluş Yıldönümü dolayısıyla'Türkiye'de ilk kez' EĞİT- DER ve Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi tarafından birlikte yapılan etkinlikler bugünlere ulaşarak artık gelenekleşmiştir.
Özellikle son 10 yıldan beri Eskişehir'deki eğitim örgütleri, üniversiteler ve yerel yönetimlerin ortaklaşa gerçekleştirdikleri etkinlikler gerek kalite gerekse katılım yönünden Türkiye'ye örnek oluşturmuştur.
Bu bağlamda son yıllarda Köy Enstitülerine ilgi duyan kişi ve kuruluşların öncelikle Eskişehir'e odaklanmaları sevindirici bir durumdur. Dileğimiz bu odaklanmaların geçmişte Eskişehir'de büyük emeklerle oluşturulan birlikteliğe zarar vermemesidir…
Eskişehir'de 74. Yıl Etkinlikleri
Köy Enstitülerinin 74. Kuruluş Yıldönümü dolayısıyla bu yıl Eskişehir'de yapılacak etkinlikler Eğitimciler Derneği (EĞİT-DER) Eskişehir Şubesi, Türkiye Emekli Öğretmenler Derneği (TEÖ-DER) Eskişehir Şubesi ve Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği (YKKED) Eskişehir Şubesi tarafından birlikte düzenleniyor. Anadolu Üniversitesi (AÜ) Eğitim Fakültesi, Büyükşehir Belediyesi ve Tepebaşı Belediyesi' nin destekleriyle yapılacak etkinlik programı şöyledir:
· 17 Nisan 2014- Perşembe:
1. Atatürk Anıtına Çelenk Konulması
Saat: 09.30 Yer: Vilayet Meydanı
2. Salon Etkinliği
Saat: 10.30 Yer: AÜ. Sinema Salonu
3. Öğle Yemeği
Saat: 12.30 Yer: AÜ. Yemekhanesi
(Not: Bu etkinlik için saat 09.00'da Yenikent'ten, saat 10.00'da Vilayet önünden otobüs kaldırılacaktır.)
· 20 Nisan 2014- Pazar:
'Çifteler Köy Enstitüsü Anılar- İzlenimler kitabı tanıtımı, imza ve kokteyl ikramı'
Saat. 16.00 Yer: Tepebaşı Belediyesi Özdilek Kültür Merkezi
· 21 Nisan 2014- Pazartesi:
'Büyükşehir Belediyesi Halk Müziği Korosu Köy Enstitüleri Konseri'
Saat: 20.00 Yer: Zübeyde Hanım Kültür Merkezi
Katılın, Köy Enstitülerinin ışığında anılarımızı, bilinçlerimizi ve umutlarımızı paylaşalım.
Sevgiyle dostlukla.
