ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNİN EVRENSEL BİLDİRGESİ
5 Ekim 1966 tarihinde,ILO(Uluslararası Çalışma Örgütü)ve UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü)tarafından birlikte alınan 'Öğretmenlerin Statüsüne İlişkin Tavsiye Kararı' belgesinde yer alan ilkeler, çağımızda evrensel düzeyde 'Öğretmenlik Mesleğinin Manifestosu(temel bildirgesi)' olarak benimsenmektedir.
Bu belgedeki ilkeler, bugün birçok ülkede titizlikle uygulanmakta ve dolayısıyla bu ülkelerde eğitimden yüksek verim sağlanmaktadır. Çünkü artık çağımızda 'toplumsal gelişmede eğitimin çok önemli bir etken olduğu ve eğitim sisteminin çekirdeğini de öğretmenlerin oluşturduğu…' bilimsel bir gerçeklik olarak kabul edilmektedir.
Ancak hak ve özgürlüklerin uluslararası boyut ve dayanaklarının çok önem kazandığı, sendikal örgütler arasındaki ilişki ve dayanışmanın yoğunlaştığı bir dünyada yaşamamıza karşın, Türkiye'de 'Öğretmenlerin Statüsü TavsiyesiKararı(ÖSTK)'yeterince bilinmemektedir.
Ayrıca ülkemizde 1966 yılından bu yana, statüsü (durumu) ister 'kamu görevlisi' isterse 'sözleşmeli personel' vb. olsun, çalışan tüm öğretmeleri kapsayan uluslararası sözleşmelerden kimileride onaylandı.Ne var ki Türkiyeya imzaladığı sözleşmelerin önemli maddelerine büyük ölçüde çekinceler koymaktayada uygulamaları savsaklamaktadır.
Bu nedenlerle uluslararası sözleşmelerin antlaşma, bildirge ve tavsiyelerini 'tamamlayıcı' nitelikteki 'ÖSTK'ninülkemizdeki sendikal ve resmi yetkili çevrelerce daha geniş biçimde bilinmesi ve uygulamada yararlanılması gerekmektedir.'
ÖSTK Belgesinde Neler Var?
'ÖSTK Belgesi', 'Öğretmenlerin ekonomik ve sosyal yönden güçlendirilmesini, mesleki ve özlük hakları yönünden geliştirilmesini ve daha iyi koşullarda mesleklerini gerçekleştirmelerini…' amaçlayan ilkeleri ve ayrıntılarını içermektedir.
Giriş bölümünden sonra 13 ana başlık ve 146 paragraftan (madde) oluşan ÖSTK Belgesinin içeriği şöyle özetlenebilir:
1.Tanımlar (1. Paragraf):'Öğretmen' ve 'statü' tanımları.
2. Uygulama Alanı (2. Paragraf):Genel, teknik, mesleksel yada sanatsal orta öğretim kurumları, ilköğretim kurumları, anaokulları, çocuk yuvaları.
3. Temel İlkeler(3.- 9. Paragraflar): Konunun temel ilkeleri açıklanmaktadır.
4. Eğitimin Amaçları ve Eğitim Politikası(10. Paragraf ): Konunun ayrıntıları on iki alt başlık altında açıklanıyor.
5. Öğretmenlik Mesleğine Hazırlama (11.- 30. Paragraflar):Konuüçalt başlıkla işleniyor.
6. Öğretmenlerin Yetkinleştirilmesi(Hizmetiçi Eğitim): (31.- 37. Paragraflar):
7. İstihdam ve Kariyer (38.- 60. Paragraflar): Konu, yedialt başlık altında tüm ayrıntılarıyla anlatılıyor.
8. Öğretmenlerin Hakları ve Görevleri (61.- 84. Paragraflar):Bu bölümde, konunun ayrıntıları 4alt başlık altında işleniyor.
9. Öğretimin Etkinliği İçin Uygun Koşullar (85.- 113. Paragraflar): Bu bölümde konunun tüm ayrıntıları 11 alt başlık altında sergileniyor. (Konuyla ilgili hazırlanacak yasa ve yönetmelikler için çok önemli kaynak…)
10. Öğretmenlerin Aylıkları (114.- 124. Paragraflar): 'Öğretmenlerin aylıkları ve ek ders ücretleri 'öğretmenlik mesleğine yakışır' olmalıdır…' (Toplu görüşmeler için önemli bir dayanak)
11. Sosyal Güvenlik (125.- 140. Paragraflar): 8 alt başlık altında konunun tüm ayrıntılarının yer aldığı bu bölüm, sosyal güvenlik düzenlemeleri için önemli bir kaynak.
12. Öğretmen Açığı (141.- 145. Paragraflar): Konunun bilimsel ve hukuksal dayanaklarıyla uygulama koşulları ayrıntılı olarak yer almaktadır.
13. Son Kural (146. Paragraf): 'Öğretmenlerin bu ÖSTK kurallarından vazgeçmeleri istenemez…'
Sözün özü: ÖSTK Belgesinin tüm bölümlerinde kullanılan '… Öğretmenlerin ve öğretmen örgütlerinin katılımıyla…' cümlesi, bence bu belgenin 'altın anahtarıdır…'
Türkiye'de başta öğretmen meslek kuruluşları ve eğitim işkolu sendikaları olmak üzere tüm öğretmenlerin; 'Öğretmenlerin Statüsüne İlişkin Tavsiye Kararı Belgesini'duvarlarına asmaları ve bu ilkelere dört elle sarılmaları gerekir… Çünkü bu ilkeler ve kurallar 'onların varlıklarının gereğidir...'
'ÖMK', BİR UTANÇ BELGESİDİR
Ortada öğretmenlerle ilgili uluslararası düzeyde bilimsel ve hukuksal değeri çok yüksek olan ÖSTK gibi bir belge dururken; ülkemizdeki RTE/ AKP/ MHP İktidarı sanki yangından mal kaçırır gibi, adını 'Öğretmenlik Meslek Kanunu (ÖMK)' koydukları bir yasa ve sonra da bir yönetmelik çıkardı.
Çıkarılan bu utanç belgeleri:
- Hukuksuzdur: Uluslararası sözleşmelere ve Anayasamızın özüne aykırıdır.
- Ayrıştırıcıdır: Öğretmenlik onuruna, demokratik çalışma yaşamına ve toplumsal barış ilkelerine aykırıdır.
- Başta öğretmen örgütleri olmak üzere tüm duyarlı yurttaşlarımız bu utanç belgelerine karşı çıkmalıdır.
Öğretmenlik mesleği açısından çok önemli olan ÖSTK belgesinin kabul edildiği ' 5 Ekim' tarihi, 1994 yılında (tavsiyesinden 28 yıl sonra) UNESCO'nun aldığı bir kararla 'Dünya Öğretmenler Günü' olarak kabul edilmiştir ve 1995 yılından beri 100'den fazla ülkede her yıl kutlanmaktadır.
Bu bağlamda, 'Ülkemizdeki tüm öğretmenler, tüm öğretmen meslek örgütleri, tüm eğitim sendikaları ve tüm eğitim kurumları 5 Ekim Dünya Öğretmenler Günü'ne sahip çıkmalıdır.
Ancak 24 Kasım tarihinin Cumhuriyet ve eğitim tarihimiz açısından ne denli önemli olduğu da unutulmamalıdır. Çünkü 24 Kasım tarihinin temelinde,'ATATÜRK adında simgeleşen Cumhuriyet değerleri' vardır.
Daha da önemlisi, ulusal eğitim tarihimizde önemli yerleri olan '24 Kasım, 16 Mart, 17 Nisan' tarihleri ile evrensel değerler açısından önemli olan '5 Ekim' tarihlerinin hepsi bir bütünlük içinde kucaklanabilmelidir... Unutmayalım ki, '24 Kasım' ile '5 Ekim' birbirinin karşıtı değil, tamamlayıcısıdır…'
Sağlıkla, sevgiyle, dostlukla, birlikte…
