30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçimlerin ikinci yıldönümünün yaşandığı şu günlerde, Eskişehir merkezinde yer alan üç CHP'li belediyemizin durumlarını, 'sosyal demokrat belediyecilik' açısından birlikte irdelemeye çalışalım.
Ancak bir köşe yazısının sınırlılığı ve konuyla ilgili kavramların/ terimlerin öğretide çok farklı biçimlerde tanımlanması nedeniyle biz değerlendirmelerimizi ancak genel hatlarıyla yapabileceğiz.
Toplumbilim alanının tartışmalı konularından birisi olan 'Sosyal Demokrat Belediyecilik', bence '3 K' başlığı altında özetlenebilir:
· Katılımcı Belediyecilik: Kentte yaşayan tüm yurttaşların, demokratik süreç içinde bireysel ya da örgütlü olarak belediye yönetimine olabildiğince doğrudan katılmalarının sağlanması…
Bu durumun en yaygın örneği, belediyelerin her türlü eylem ve işlemlerinde ilgili meslek kuruluşlarıyla ve STK'larla işbirliği yapmalarıdır.
· Kaliteli (Nitelikli) Belediyecilik: Belediyelerin yapacağı her türlü yatırımın ve hizmet üretiminin, kent halkının gereksinim ve beklentilerini 'en iyi/ en yeni' biçimde karşılayacak ölçüde olması…
Bir başka anlatımla, 'Belediyeciliğin aklın ve bilimin ışığında yapılmasıdır …'
Bu bağlamda Kaliteli Belediyecilikte, 'salt bireysel ve siyasal amaçlı gösteriş içeren eylem ve söylemlere yer yoktur…'
· Kamu (Toplum) Yararına Belediyecilik: Belediyelerin elinde bulunan yetkilerin ve kaynakların 'öncelikli olarak' toplum çoğunluğunun yararına olacak biçimde kullanılmasıdır…
'Sosyal Belediyecilik, Toplumcu Belediyecilik' gibi isimler de verilen bu tür belediyecilikte; toplum yararı bireylerin, şirketlerin ya da özel kuruluşların çıkarlarından önce gelir…
Şimdi de bu yaklaşımların ışığında belediyelerimize bakalım.
ESKİŞEHİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
Eskişehir'de 'Prof. Dr. Yılmaz BÜYÜKERŞEN'in 1999 yılından beri dört dönem üst üste Büyükşehir Belediye Başkanı seçilmesi, katılımcı sosyal demokrat belediyecilik açısından çok önemli bir tarihsel olgudur.'
Böyle bir sonuçta, Yılmaz Hocanın kişisel kariyeri yanında Eskişehir'de sosyal demokrat belediyeciliğin başarılı bir biçimde geçekleştirilmesinin çok etkili olduğu yadsınamaz.
AKP'nin çıkardığı ucube yasaların 'büyükşehir meclislerinin oluşumunda demokratik katılımcılığı engelleyen haksız sonuçlara rağmen Eskişehir halkıyla bütünleşen EBB', katılımcı belediyecilik konusunda önemli sonuçlar ortaya koymuştur.
Ama sosyal demokrat belediyecilik açısından EBB'de gerçekleştirilerek Türkiye'ye ve hatta dünyaya örnek olan esas önemli sonuçlar 'kaliteli belediyecilik' alanında olmuştur.
EBB'nin aklın ve bilimin ışığında gerçekleştirdiği 'çağdaş kültür ve sanat yatırımları, toplu taşımacılık, parklar, müzeler, kaldırımlar, bilimsel kentsel dönüşüm planları…' gibi örnekler Eskişehir'e yepyeni bir kimlik kazandırmıştır.
Ve bugün 'toplumcu belediyeciliğe aykırı olan çıkar hesaplarının EBB'nin kapılarından giremeyeceği gerçeği', iflah olmaz muhaliflerin dışında herkesçe kabul edilmektedir.
TEPEBAŞI BELEDİYESİ
15 yıl önce 'Eskişehir'in geri kalmış semti' olarak tanımlanan Tepebaşı, bugün 'çağdaş bir kent' kimliği kazanmış durumdadır.
Bu güzel gelişmedeki temel etkenin; Ahmet ATAÇ öncülüğünde yaşama geçirilen 'sosyal demokrat belediyecilik ilkeleri' olduğu tartışılmaz bir gerçekliktir.
Sosyal demokrat belediyeciliğin adeta simgesi olan 'demokratik katılımcılık' ilkesi, Tepebaşı'nda çok başarılı bir biçimde uygulanmaktadır. Örneğin:
· Tepebaşı Belediyesi'nin örnek bir projesi olan ve ilçenin dört bucağına yayılmış 30 civarında 'Belde Evi' ile Sağlıklı Kentler Konseyi, Mahalle Meclisleri, Çocuk ve Gençlik Merkezleri gibi buluşma alanlarında katılımcılık dantel gibi işleniyor.
· Tepebaşı yatırımlarında ve etkinliklerinde çocuklar, kadınlar, gençler, yaşlılar, özürlüler ve yoksullara öncelik tanındığı çok açık olarak ortadadır.
· Son yıllarda özellikle Anıtkabir ve Çanakkale ağırlıklı olarak sürdürülen ve binlerce Eskişehirlinin katıldığı 'KÜLTÜR GEZİLERİ' ise katılımcı belediyecilik açısından çok ilginç bir örnektir.
Tepebaşı'nı Kaliteli Belediyecilik açısından incelediğimizde:
· Özellikle son 6 yıl içinde kaliteli alt ve üst yapı hizmetlerine kavuşturulmuştur.
· Sosyal belediyeciliğin olmazsa olmazı olan 'çağdaş toplumcu kültürel ve sanatsal çalışmalar' konusunda Tepebaşı Belediyesi ulusal ve uluslararası boyutta projeler gerçekleştirmektedir. Pişmiş Toprak Sempozyumu, Sanat Çalıştayı, Karikatürlü Ev, Şiir Buluşması, çeşitli müzik ve tiyatro etkinlikleri gibi.
Sosyal Belediyecilik açısından:
· 'Çocuk Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, Yaşam Köyü ve Alzheimer Merkezi ve Evde Sağlık Hizmetleri' gibi sunduğu hizmetler nadide örnekleridir.
Tepebaşı'nın en belirgin özelliği ise:
· 'Tüm belediye çalışmalarının çevreye ve insanların yaşam kalitesine zarar vermeden ve uygulanabilir bir biçimde gerçekleştirilmesi; ütopik ve gereksiz projelere ve çatışmalara yer verilmemesidir…'
ODUNPAZARI BELEDİYESİ
Aslında potansiyel sosyal demokrat oylar bakımından önemli avantajlara sahip olan Odunpazarı'nda, son 20 yıl içinde 'sosyal demokratların kendi aralarında birlik sağlayamamaları yüzünden' belediye yönetimi değişik sağ partilerin elinde kaldı.
2014 yılında Kazım KURT'un başkan olmasından sonra 'Odunpazarı iki yılda sosyal demokrat bir yönetimin neler yapabileceğini; katılımcılığın, örgütlenmenin ve toplumsal duyarlılığın önemini yaşayarak öğrendi.'
Son iki yılda 'Katılımcı Belediyecilik' Odunpazarı'nın 'en belirgin özelliği' oldu.
'Ortak akıl ve ortak yaşam vizyonu' başlığı altında gerçekleştirilen katılımcı çalışmaların önemli örnekleri:
· Katılımcı ortak akıl süreci ve değerlendirme toplantıları,
· Odunpazarı Kent Konseyi ve bağlı meclislerin oluşturulması,
· Mahalle muhtarlarıyla sıkı ilişkiler,
· 'Halk Market': İnsan onuruna yakışır sosyal yardım,
· 'Halk Merkezleri' ve 'Gençlik Merkezleri'.
Odunpazarı'nda 'Kamu kaynaklarını toplum yararı doğrultusunda ve doğru biçimde kullanmak' düsturu ile gerçekleştirilen 'Sosyal Belediyecilik' örnekleri şunlardır:
· Kiralık araç dönemine son vererek 'Belediye Araç Filosu' oluşturulması,
· Günlük 15 bin kişi kapasiteli 'Aşevi',
· Öğrenci yurtları ve spor okulları açılması,
· Çocuk Merkezleri oluşturulması,
'Nitelikli yaşam alanları oluşturmak' ve 'Sürekli hesap verebilir olmak' ilkeleri altında sürdürülen 'Kaliteli Belediyecilik' örnekleri de şunlardır:
· Kentsel- kırsal altyapısı ve bağlı hizmetler,
· Kültür, sanat ve turizm etkinliklerinde gelişme,
· Kültür varlıklarının korunması ve geliştirilmesi,
· Çağdaş Kentsel Dönüşüm Projeleri,
· Ulusal ve uluslar arası festivaller.
Dileğimiz, Eskişehir'deki bu üç sosyal demokrat belediyenin başarılı çalışmalarını eşgüdüm içinde daha da geliştirerek sürdürmeleridir.
Sağlıkla, sevgiyle ve dostlukla…
