EGZOZ GAZI

İrfan Akkaya

24.06.2025 - 00:00 Yayınlanma

23.06.2025 - 17:32 Güncelleme

Trafikte bisikletli mi daha çok egzos gazına maruz kalır, yoksa araç içindekiler mi?

Muhtemelen bisikleti ama biz yine de konuyu bir irdeleyelim, bilenlere danışalım.

Chatgpt’ye göre:

● Araba içinde ve dışarıda egzoz gazından kaynaklanan zararlı parçacık düzeyi benzer olabilir.

● Bisikletçiler, egzersiz nedeniyle daha fazla hava soluduğundan, alınan toplam kirletici doz daha yüksek olacaktır.

● CO gibi gazlarda ise genellikle bisikletçiler daha az maruz kalır, araç içinde daha yüksektir.

● Düşük trafikli yollar tercih edilirse, bisikletllnin maruziyeti ve toplam doz hafif azalır.

Sonuç olarak:

Fiziksel aktivitenin faydalarının (örneğin kalp-damar sağlığı, yaşam beklentisi artışı) genellikle bu hava kirliliğinin zararını telafi ettiği düşünülebilir.

Ama şu kesin, fiziksel etkinliğe bağlı solunum hızı işin içine girince çoğu durumda bisikletçiler çok daha fazla hava kirletici solumuş oluyor.

O halde, bisiklet yolu yapmak, ulaşımda bisikleti kullanmak kötü mü?

Tam tersine bisiklet yolu ile ulaşımda araba yerine bisikleti seçenler arabaları ile yol açacakları zararlı egzoz gazını da önlemiş olurlar.

Bir de işlevsel bisiklet yolları yapmanın önemi anımsanmalı. Bisikletli ulaşımın en önemli fırsatı kent içi ulaşım süresinin arabadan daha kısa olmasıdır. Bisikletçi daha hızlı solunum yapsada daha kısa süren bir ulaşımla daha az maruz kalabilir.

Son söz: Ulaşımda araba seçen kişi hem yol boyunca, hem de aracından indiğinde yaya olarak gerçekte araba ile ulaşımı seçerek bindiği dalı kesiyor —kendi sağlığına da zarar veriyor.

Arabadan inip bisiklete binen her kişi hem kendi için hem de toplum için en iyisini yapar.

Dipnot: Soruyu soran Ercan’a ve yanıtı aramada rehberlik eden Ozan hocama teşekkürler.

***

VİZYON MESELESİ

Vizyon, bakış demektir. Vizyon, bakış kişiseldir, özneldir. Değişir, dönüşür, gelişir. Vizyoner kişi, kurum bakışını, görüşünü değiştirir, geliştirir. Vizyon sahibi, vizyoner kurumlar fırsatları görür topluluklarını, toplumlarını değiştirirler, geliştirirler.

Bisikletli ulaşım vizyonu, ulaşıma bisiklet üzerinden, sele üzerinden bakış demektir. Bisikletli ulaşımın fırsatlarını, tehditlerini görebilmek, bisikletli ulaşımın gelişimi için etkili stratejiler geliştirebilmek için bisiklet vizyonuna sahip olmak gerekir.

Bunun için de yaşama, kente bisiklet üzerinden bakmak gerekir. Direksiyondan bakan, her yere araba ile giden bir kişinin bunu başarması imkansız olmasa da zordur. Büyük bir araştırma ister, empati ister, katkı ve eleştirilere açık olmayı gerektirir.

Yeni bisiklet yollarının bize gösterdiği ilk şey bugün kent yönetiminin temel bir bisiklet vizyonunun olduğudur. Bir çok kez dile getirdiğim gibi bu kutlanacak ve övünülecek bir durum. Sürdürülebilir ulaşım, kent ve yaşam yolunda toplumun, kişinin var kalım savaşımını destekler.

Bir çok yerde yeni bisiklet yollarımızı ve kent yönetiminin bisikletli ulaşım vizyonunu irdeliyor ve eleştiriyorum. Açıkça bir kez daha belirteyim, altını çizeyim niyetim bisikletli ulaşıma karşı çıkmak değil; tersine var olan bisikletli ulaşım vizonunu, kültürünü geliştirmektir.
Geçmişte üç yıl aralıksız bu niyetle, amaçla yazdım, konuştum; bundan sonrada aynen Bisiklet yolu’nda devam edeceğim.

Hoşça kalın, bisikletle kalın

BİSİKLOPEDİ

BİSİKLET İLE DAHA UZUN VE SAĞLIKLI YAŞAMAK MÜMKÜN

● Doktora, hastaneye daha az gidilir

● Düzenli bisiklete binen kişi ortalama 10 yaş daha genç bir formdadır.

● Bisiklet fazla kilolordan kurtarır. Günde 1 saat pedallayarak birkaç ayda normal kiloya ulaşılabilir.

● Her pedalda kalp sağlığı daha iyiye gider. Haftada 3 saat bisiklete binen kişinin kalp hastalığı görülme riski, bisiklete binmeyen kişilere göre yarı yarıya azalır.

● Bisiklet beyin ve sinir sistemini güçlendirir, stresi ve depresyonu azaltır, ruh halini iyileştirir, kişi pedalladıkça daha çok gülümser.

● Bisiklete binme ile uyku kalitesinin arttığı saptanmıştır. Bisiklet uyku sorunlarını çözer.