Türkiye artık iyice seçim sürecine girmiş durumda. Böylesine önemli bir ortamda yurttaşlar olarak daha duyarlı ve daha sorumlu davranmamız gerekiyor.
Bu seçim sürecinde özellikle duyarlı ve sorumlu davranmamız gereken iki konu var:
Birincisi, 'Yerel yönetimler demokrasinin beşiğidir…' gerçekliğidir. Demokrasinin temel ilkelerinden olan 'seçim' gündeme gelince bu beşik daha büyük önem kazanmaktadır.
Duyarlı ve sorumlu olmamız gereken ikinci konu da 'en az siyasal partiler kadar demokrasinin vazgeçilmez unsurları olan Sivil Toplum Kuruluşları (STK'lar)'dır…'
'STK' DEYİNCE…
STK kavramı, Batı'da ve ülkemizde her ne kadar sınırları tam olarak çizilemese de yaygın olarak, 'Devlet Dışı Kuruluşlar (NGO)' olarak tanımlanmaktadır.
Daha açık deyişle, 'devletin yasama, yürütme ve yargı organları ile siyasal partiler dışında kalan; yurttaşlar tarafından toplum yararı doğrultusunda oluşturulmuş gönüllü kuruluşlardır…' Bu durumda, şirketler vb kuruluşlar da STK tanımı dışında kalmaktadır.
STK tanımı içine giren kuruluşlar şöyle sınıflandırılabilir:
1. Dernekler, 2. Vakıflar, 3. Meslek Odaları, 4.Sendikalar, 5. Kooperatifler, 6. Yurttaş Girişimleri (Sivil İnisiyatifler), 7. Diğer Gruplar (spor federasyonları, işveren örgütleri, öğrenci birlikleri…)
Bu tanım ve sınıflandırma içine giren kuruluşlar için Sivil Toplum Örgütü (STÖ) ve Demokratik Kitle Örgütü (DKÖ) gibi değişik isimler de kullanılmaktadır.
STK'LARIN NİTELİKLERİ
Konuyla ilgili güvenilir kaynakların verilerine göre 'STK'ların Nitelikleri ' şöyle özetlenebilir:
1. Toplum (Kamu) Yararı: Bireysel çıkarları öne çıkarmadan, 'toplumdan aldığı güçle topluma hizmet etmesi…'
2. Gönüllülük: Örgüt üyeliğinin, görev ve sorumlulukların tamamen 'gönüllülük' ilkesine dayalı olması.
3. Açıklık: Kuruluşla ilgili tüm işlem ve eylemlerin üyelere ve kamuoyuna açık olması.
4. Yasallık: Yapılan tüm işlem ve eylemlerin ülkedeki yasal mevzuata ve evrensel hukuka uygun olması.
5. Bağımsızlık: Kuruluş, örgütlenme, program, etkinlikler ve ekonomik kaynaklar yönünden; devlet, yerel yönetimler, siyasal partiler, sermaye çevreleri, gizli örgütler gibi oluşumlara bağımlı/ güdümlü olmaması.
6. Demokratiklik: Kuruluşun tüm organlarının demokratik seçimlerle belirlenmesi, üyelerin eşit haklara sahip olması.
7. Alanda Uzmanlık: Tüzük amaçlarında belirlenen alanla ilgili özgün çözümler üretebilmesi ve bilgi birikimini diğer kuruluşlarla ve kamuoyuyla paylaşması.
Bir örgütün 'gerçek anlamda STK sayılabilmesi için', bu özelliklerin tümünü ya da makul çoğunluğunu üzerinde taşıması gerekir.
Bu bağlamda dinsel ilgi grupları (tarikatlar, cemaatler), gizli örgütler, terör örgütleri ve suç örgütleri STK sayılamazlar.
STK'LARIN SORUMLULUKLARI
STK'lar, 'toplumsal girişimci' örgütlerdir. Bir soruna çözüm bulmak, bir eksikliği gidermek ya da mevcut koşulları iyileştirmek için çalışırlar.
Sözün özü STK'lar, 'KATILIMCI DEMOKRASİ'nin oluşturulması ve sürdürülmesi için yaşam rol üstlenirler...' Hatta bu sorumlulukları kimi zaman devletten/ hükümetten daha çok önem kazanır.
Ne yazık ki Türkiye'deki toplumsal/siyasal yaşam içinde STK'lar gereğince yer alamamaktadırlar. Bu sonucun bir boyutunu STK'larımızın yeterli niteliklere ve kitleselliğe sahip olamaması oluştururken, diğer boyutunu da devletin ve siyasal partilerin STK'lara gereken önemi vermemesi oluşturmaktadır.
YEREL SEÇİMLERDE STK'LARIN TARAFI…
STK'ların önemli niteliklerinden olan 'bağımsızlık ilkesi' ile 'siyasette tarafsız ya da partiler üstü kalmak' kavramları birbirine karıştırılmamalıdır.
STK'lar siyaseten bir başka örgütün ya da partinin güdümünde olmadan, amaçlarına uygun parti/partilerle ortak çalışmalar yapabilirler/yapmalıdırlar.
Bu bağlamda önümüzdeki yerel seçimler sürecinde STK'ların 'tarafsız kalması mümkün değildir…' Seçimlere katılan partiler ve adaylar kendi programları doğrultusunda nasıl 'taraf' oluyorlarsa, STK'lar da kendi tüzükleri ve amaçları doğrultusunda 'taraf olmak' durumundadırlar. Yani kendi üyelerinin konumları ve görüşleri doğrultusundaki partiye/partilere destek olmalıdırlar.
STK'ların hangi partilere destek olmaları konusundaki yol göstericileri ise bilim ve demokrasinin yaptığı kendi tanımlarında, niteliklerinde ve sorumluluklarında açıkça bellidir.
Bugün ülkemizde 'toplumsal parçalanmışlığın, eşitsizliğin, yolsuzlukların, hukuksuzlukların' ayyuka çıktığı bir yerel seçim ortamında; 'emek ve demokrasiden yana olan tüm STK'lar, özgürlük ve demokrasi güçleri yanında taraf olmak durumundadırlar…'
Ve demokrasi güçleri içinde kazanma şansı en yüksek olan partiye açıkça destek olmak zorundadırlar… Aksi tutumlar STK'ların varlık nedenlerine aykırıdır.
Sevgiyle dostlukla.
